U vha na Tshipikwa Tshithihi
Muṅwe na muṅwe u amba nga khetho dza 1994 dzine dza vha uri adzina tshiṱalula nga lukanda sa ḓembe. Maḓuvha a murahu dzi saathu swika khetho muraḓo wa zwe zwa vha zwi tshi khou ḓo u itea hu sikale wa militarist neo-Nazi AWB. Ovha atshi khou ḓiita uri ene anga kala vhathu nga u tou vha sedza fhedzi.
Ho vha hu tshi khou ṱoḓa u imiswa khetho ngaa nḓila ine vho vha vha si tsha ḓivha uri vha nga ita mini. Fhedzi vho-Mandela na vhathu vhavho vha sa hane vha isa phanḓa. Fhedzi ha na zwa u sokou vhulaha vhathu na u tshinyadza zwifhaṱo.
Khetho dza isa phanḓa naho zwo ralo vhukati ha dzi tshaka. Hezwi zwo raliho zwo vha zwi saathu vhoniwa kha ḽa Afrika Tshipembe. Ho vha hu tshi nga vhathu vha tshena na vhatsu ndi hone vha tshi khou thoma u ḓiwana tshe vha vha hone na hone vha tshi khou ṱoḓa u swikelela zwine zwa fana.
Muhulwane na mushumeli vha vha na vhushaka hune ha vha hu tshi khou ḓo vhea vhoṱhe kha nḓaḓo lwa miṅwaha, zwi tshi ḓa zwi tshi ṱuwa unga a zwo ngo vhuya zwa itea.
Miṅwaha ya 30 ya u Thoma
Nga nnḓa ha u remisa ṱhoho ha zwe zwa vha zwi tshi khou itea, vho Mandela vho vha vha singa si vhe muthu arali vha songo vhuya vha humbula zwo iteaho murahu nga musumbuluwo wa 1994, zwine zwa vha miṅwaha ya 30 ya u thoma, musi vha tshi ima vha tshi thoma u ḓiimelela kha milandu ya vho ya uri vho lingedza u tshinyadza kha zwine zwa vhidzwa upfi Rivonia Trial.
Hetsho ndi tshifhinga tshe vha ḓo gidimela khothe vha vhala mabammbiri lwa awara nṋa vha na nḓivho yoṱhe ya uri zwa u lingedza u tshinya na uri zwine vha nga amba zwi kha vha dzhenisa khakhathini na vhanwe.
Ndolwa na u langiwa nga vhatshena nda dovha nda lwa na u langiwa nga vhathu vhatsu, ndo funa muhumbulo wa demoracy na shango ḽo vhofholowaho uri vhathu vhoṱhe vha dzule vho vhofholowa vhana zwikhala zwono eḓana.
Ndi muhumbulo une nda funa u tshila ngawo ndi u vhone u tshi khou bvelela. Fhedzi murena arali hu na ṱhoḓea ya uri ndi zwi fele hezwi ndo ḓi lugisela ufa.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe
Vhathu vhoṱhe vha Afrika tshipembe vho ḓo vha tshipiḓa kha u amba na uri hu kone u vhoniwa uri hu ḓo oliwa tshithu tsha hani....