Ubva Robben Island u Tshi Khou Vhuya Murahu Cape Town

U Tshimbila Fhethu ho Itwaho nga dzi Thanda

©Roger DelaHarpe
Vhaeni vha ya tendelwa u fhira seleni na u dzhia zwifanyiso, fhedzi tshifanyiso tshi nga si tou ṱalutshedza nga vhuḓalo zwa seleni. Nahone, zwi ya konḓa u amba zwe muthu munwe na munwe afhira khazwo uri hu kone u waniwa tshikhala hetshi zwiitwa nga, mbilu yo vuleaho. Vhone vho-Mandela (na vhanwe vha fariwa) vho vha tsumbo dza vhukuma kha ḽa Afrika Tshipembe, nahone rina mashudu u fhirisa zwine ra nga humbulisa zwone musi ri tshi humbula uri vho bva khothoni na muhumbulo wavhuḓi.
Zwi do vha zwa takadza u ḓivha uri vhunzhi ha vho rapolotiki vha u thoma vha Afrika Tshipembe vho bva khothoni vha ya phalamendeni, hu si zwinwe vho lini. Nga murahu ha u vhona zwoṱhe zwine zwa vha uri ndi zwa seleni, vhaeni vha ya bviswa ngomu khothoni nga muthu wea vha atshi khou vha tshimbidza vha humela hafhu vhuima tshikepe, hune vha ḓo fara tshikepe tshine tsha u humela Cape Town.
Nga tshifhinga tshiṱuku tshine na kha ḓi vha natsho, u nga vha u tshi khou vhona mavhengele, kana na tshimbila ni khou vhona nḓila dzo itwaho nga matanda, hune u hanefho wa vha u tshi khou tou vhona zwavhuḓi dzi penguins dzi tshi khou sokou tamba henefho vhuima tshikepe. Tshikepe tshihumela murahu Cape Town ndi zwithu zwine zwa sa hangwee musi tshikepe tshi tshi khou bva tshiṱangadzimeni.
Nahone ndi tshifhinga tsha vhuḓi tsha u ḓi geda. Vhathu vho fhambananaho vha ya tendelwa uvha na zwiito zwo fhambananaho nga tshifhinga tshavho tshe vha tshi fhedza vha Robben Island. Vhanwe vha ya vha vho ṱungufhala nga zwe vhathu vhaṱangana nazwo, vhanwe vha takalela uri zwe vho rapolotiki vha ita zwone fhedza zwo ḓisa dakalo mafheleloni. Havha na vhanwe vhane vha tou ḓi dzulela vha tshi khou ḓi nwela halwa vha tshi khou humbula uri ndi tshi bva afha ndi khou ya uḽa gai zwiḽiwa zwanga.

Lwendo Lune lwa Vhavha

©Roger DelaHarpe
Fhedzi, zwoṱhe zwine na nga vha zwone nga ha lwendo lwa Robben Island, zwi ḓo dzula uvha zwa ndeme zwine zwa fanela u itwa nga vhathu vhoṱhe vha Afrika Tshipembe, na vhathu vhoṱhe vhane vha wanala kha ḽifhasi. Naho arali wo kungiwa nga u ḓivhea ha vho Mandela, edzisani u vula mbilu kha zwe zwa tshenzhemiwa. Ndi lwendo lwa u vhavha, lune vhanwe vha ya fhedza vho fariwa nga vhulwadze ha mbilu musi vha tshi khou tshimbila tshiṱangadzimeni.
Musi wo no humela Waterfront, u khou ḓi ya vhona vhathu vhanzhi na zwithu zwinzhi zwa Cape Town hafhu, na zwine zwa hulisa Afrika Tshipembe ḽo vhofholowaho. Fhedzi musi u saathu tshina tshedzani tsha Democracy, u fanela u humbula zwa murahu. Naho zwi tshi kunga uri u hangwe nga zwa murahu zwine zwa vhavha zwa ḓivhazwakale ra tou fombe kha dakalo ḽine ra vha naḽo ḽine ra khou ḓi phina ngaḽo, hezwi azwi tei u itwa zwi ḓo ri vhangela lufu.
Nga u humbula u tambudzwa ha tshifhinga tshilapfu ho itwaho Robben Island zwiita uri zwe ra guda, zwi badelwe nga malofha a vhathu vha sina ho mulandu, zwine zwa khou da na kha murafho wa vho riṋe, nahone ri fanela u dzula ri tshi khou humbula zwithu zwivhili zwa vhuthogwa zwine zwa bvisela khagala zwa zwithu zwa zwino zwine zwa ima kha u dzhena Dachau na munwe Nazi, u tou fombe kha zwa gammba: Plus Jamais – zwi nga si tshaitea.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe