Marabou Stork
Ḽiḽa ṋama
Dzina
Ḽiḽa ṋama (Leptoptilos crumeniferus)
Zwiḽiwa
Hetshi tshiṋoṋi tshi Ḽiḽa ṋama ngau tshi ḽa na ṋama ya muthu o lovhaho. Tshi ḽa lukanda lwa phukha dzo faho, zwikhokhonono, zwiǹwe zwiṋoṋi zwa dzi flamingo na zwiǹwe vho zwiṱuku. Tshi a ḽa Ṋdou yo faho na mukumba wa Ḽianga.
Nzwalelo
Zwi kudzela nṱha ṱhodzini ya muri hezwa lungedza zwiṱaha zwo khaṱhaho hone. Zwia kona u kudzela musi zwo no fara miǹwaha miṋa. zwiṱaha zwa hone zwi vha zwi zwihulu nga fhasi zwo tikiwa nga zwitanda. Nga tshifhefho zwi kudzela makumba mavhili kana mararu. Tsha nduna na tsha tsadzi zwia kona u dudedza makomba azwo lwa maḓuvha a 30. Musi zwi zwiṋoṋi zwiṱuku azwi koni u ita tshithu, zwi thusiwa nga vhabebi vha tshi zwi ṱoḓela zwiḽiwa u swikela zwina miǹwedzi miraru kana miṋa.
Vhuḓifari
hezwi zwiṋoṋi zwi funesa mililo ya maṱanga. Zwi a dzhena muliloni zwi tshi khou doba phukha dzino kho shavha mulilo. Zwigada zwihulwane zwa zwiṋoṋi izwsi zwi vhonalesa fhethu hu re na ṋama. Zwi kakela milenzhe zwo ima ngauri makaka azwo a thusa nga u tsitsa mufhiso wa muvhili. Nau kanganyisa zwanga zwina milenzhe yavhuḓi mitshena ngeno hu matshimba atsho. Zwi a kona u fhufha lwendo lupfufhi. Zwi fhufha milenzhe yazwo milapfu yo ṋavhelwa murahu.
Vhudzulo
zwi funesa u dzula fhethu hu re na vhathu u fana na hune ha reiiwa hone khovhe kana hu re mashika o posiwaho magokokoni a mashika.
Mbonelo yatsho
milenzhe ya hone I na milindi na zwikunwane zwa hone zwina milindi maramboni. Ḽiḽa Ṋama ḽo no wanala Afrika Tshipembe ḽi na phapha lo hulaho u swika kha 2.6meters tshikaloni, ḽa dovha ḽa lapfa u swika kha 1.5meters.
U wanala hao
Ḽiḽa Ṋama li wanalesa Afrika, vhubva ḓuvha ha Sahara.
