Solotsi ka Kakaretso

© Louise Brodie

Lebitso la saense: Cucurbita Moschata
Lebitso le Tlwaelehileng: Butternut

Tlhaloso ya Semela

Disolotsi ke karolo ya lelapa la meroho la cucurbit. Tse ding di cucurbit di kenyelletsa marora, dikomkomere le maphutshe. Di hola fatshe mme dimela le makala di fetoha difate tsa creeper. Semela se na le makgasi a maholo a nang le sebopeho se kang pelo. Semela ke monoecious, ho bolelang hore dipalesa tsa tse tona le tse tshehadi di theha semela. Dipalesa tsa tse thsehadi tse hlahisang ditholwana tse kgolo ho feta dipalesa tse sa hlahiseng ditholwana. Ditholwana di bopehile jwaloka meqomo le maqhutsu qetellong moo peo ya peo e leng teng.

Ho Sebedisa

Ditholwana tse ntseng di hodile tse hodileng di ka jewa di hadikilwe, di phehilwe mme di hlwekisitswe bakeng sa sopho kapa di hlophisitswe le ho etswa ka dibotlolo kapa ka makotikoting. Ke mohlodi o motle wa fiber, o nang le phepo hantle mme o na le Calcium e ngata, Vithamine A, C le E. Makgasi le dipalesa le tsona di ka jewa jwaloka dimela kapa di kopantswe le meroho kapa diprotheine.

Ditlhoko tsa Mobu le Ditokisetso

Disolotsi, jwalo ka di cucurbit tse ding, tse kang lehlabathe le motswako wa mobu le mobu o nang le mocheso o nang le disebediswa tse phahameng tsa manyoro. PH ya mobu e lokela ho ba pakeng tsa 6 le 6.8. Haeba mobu o le motswako o moholo, eketsa kalaka ho mobu pele o lema tshimo pele.
Qala ho itokisetsa dibeke tse tsheletseng pele o batla ho lema letsatsing. Haeba ho na le mobu o teteaneng, jwale ho kgothaletswa hore tshimo e hahola le mohlokomedi ho lokolla ho teteana. Haeba disebedisuwa tsa tlhaho kapa lime di hlokahala jwale lime, manyoro ka ditlama le manyoro di ata hodima tshimo le ho lengwa ka nako ena. Mobu o lengwa ka botebo ba dimilimithara tse 300 ho isa ho 400 ho kopanya ka manyoro ka ditlama le kalaka. Ho molemo ho lema ka makgetlo a mabedi ho kopanya mobu hantle. Temo ya bobedi e ka etswa ka tsela e fapaneng ho ya pele. Tlosa molamu hodima tshimo ho pshatla jwang leha e le bofe le ho lebala hodima metsi.
Sena se boetse se thusa ho hlakola dithole tsohle tsa mahola tse tswang tshimong. Matsatsi a mmalwa pele o lema, tshimo e ka qetella e sa senyeha ho boela e hlakola mofoka o ka nnang wa qala ho hola le ho ba boreledi. Ka mora sena mela ya dimela e ka fokotseha hanyane mme e kwahellwe kapa e kwetliswe ho lokisa bethe moo peo ya solotsi e tla lengwang teng.

Boemo ba Lehodimo

Solotsi ke semela se mocheso o futhumetseng wa lehodimo, kahoo dimela di kenngwa dilemong tsa selemo le mathwasong a lehlabula. Afrika Borwa ho tloha ka Phato ho ya ho Tshitwe. Semela sena se mamella serame mme nako e telele ya mocheso o ka tlase ho 4°C e ka bolaya dimela. Hafeela nako ya kgolo ya semela sa solotsi e sa fumane matsatsi a mangata haholo a mocheso o fetang 35°C (sena se eketsa ho thehwa ha dipalesa tsa tse tona tse sa beheng ditholwana) kapa mocheso o ka tlase ho 12°C (sena se diehisa kapa se emisa ho hola le ntshetsopele), solotsi e ka jalwa ho tloha hoseng ka Phupu ho fihlela bofelong ba Hlakola. Mocheso o tswelang pele wa ho mela o na le 20°C ho ya ho 30°C le mocheso o motle haholo o na le 22°C ho ya ho 32°C nakong ya motshehare o nang le mocheso wa bosiu o ka tlase ho 16°C.

Dintho tse Hlahisitsweng

Apollo, Arela, Atlas, Carmela, Cosmos, Pilgrim, Pluto, Sheba, Titan, le Waltham mefuta e sa tshwaneng ya solotsi. Hape ho na le mefuta e mecha ya disolotsi jwaloka Barbara e kenang mmarakeng.

Translated by Bongani Matabane