Mokgwa wa ho Ntlafatsa Mobu o Nonneng

© Francois Viljoen

Ho theola boleng ba mobu Afrika Borwa ke tshwaetso e tebileng bakeng sa temo ya Afrika Borwa. Dintlha tse tswang dipatlisisong tse fapaneng di bontsha hore mobu wa SA o na le maemo a tlaase a dintho tse phelang - hoo e ka bang 58 lekholong ya mobu o na le carbon tse ka tlaase ho 0.5%, mme ke 4% feela e nang le 2% ya carbon ya manyoro.
Mobu o ka hodimo o nang le tse ka tlaase ho 2% ya dintho tse phelang (OM) e nkwa e le "mobu o shweleng" kaha ha o na dimatlafatsi tse lekaneng (carbon) ho fepa dikokwana-hloko. Mobu o tlaase ho 2% OM o hloka manyoro.
Dintho tse entsweng ka dintho tse phelang di kenyeletsa dintho tse phelang, dikokwana-hloko tsa mobu (mefuta, di fungus, dibaktheria jwalo-jwalo) le humus. Ke mohlodi o ka sehloohong wa dimatlafatsi, matla a microbiological mme o tshwara metsi le dimatlafatsi ka foromo e fumanehang; ho kgothaletsa ntshetsopele ya metso, ho thehwa ha motswako wa mobu le ho eketsa ho kenella ka metsi.
Tswalo ya mobu ha e reretswe ho ba le dimatlafatsi tse lekaneng mobung bakeng sa nako e amehang, empa hape le ho phehella manyoro mobung. Sena se etswa ka ho jala moitedi o motala, ho sebedisa ho potoloha ha dijalo le jwang bo bodileng. Mobu o lokela ho ba o leka-lekanang, mme lime, rock phosphate le dintho tse ding tsa manyoro di ka sebediswa bakeng sa sena. Ka hodima tsohle, ke dikokwana-hloko tse mobung - bolele, tomoso, di fungus le di earthworms - tse etsang hore mobu o be le tswalo ya mobu.
Dikokwana-hloko tsena ke karolo ya bohlokwa ya temo e atlehang. Mehato ya bohlokwa ya ho ntlafatsa bophelo bo botle ba mobu:
Sebedisa dintho tse phelang mobung ha di ntse di etsa hore dibaktheria di hole.
Dikokwana-hloko tsa mobu - dikokwana-hloko tse sebetsang (EM) di ka rekwa mme tsa kenngwa mobung.
Hlaolela mobu ka hohle kamoo ho ka kgonehang. Temo e ngata haholo ya mobu e etsa hore mobu wa mobu o theohe mme mobu o be le mobu o fokotsehang.
Ho ntlafatsa tshebetso ya mobu - mobu o lokela ho kwahelwa ke dimela tse ngata kamoo ho ka kgonehang. Sena se tla thibela kgoholeho ya mobu, metsi a sa hlokahaleng le ho hola ha mofoka. E boetse e tlatsetsa ho eketseha ha mefuta-futa ya mobu. Mobu o ka kwahelwa ke dimela kapa melapo, jwalokaha ho builwe ka tlase.
Eketsa dimela tse sa tshwaneng. Bio = bophelo le ho kgetholla = mefuta e mengata. Mohlahisi wa dimela o lokela ho leka ho ba le mefuta e sa tshwaneng ya dintho tse phelang mobung kapa polasing. E akarelletsa dimela, dikokonyana le diphoofolo, di fungus le dibaktheria. Ha diphoofolo tse phelang di ntse di feta polasing, di laolwa haholwanyane ke tikoloho.

Translated by Bongani Matabane