IMyuziyemu yeMapungubwe

Umbukiso Nokuningi

©Roger de la Harpe
Ingxenye yomsebenzi wamamyuziyemu ukugcina ukuqoqwa kwezizukulwane ezizayo. Isebenza neSouth African Institute of Objects ukusungula isigaba sensimbi ukuze ikwazi ukuthuthukisa ikhono lendawo yokubuyiselwa. USian Tiley, umlondolozi weMyuziyemu yaseMapungubwe, uyashesha ukukhomba ukuthi le museum yenza okungaphezu nje kokubonisa izinto ezinkundleni zamabhokisi. Iyenza yonke imisebenzi yemyuziyemu: ucwaningo, ukulondolozwa, imfundo nokunye. Lona futhi umhlinzeki wesevisi omkhulu kunazo zonke zeMapungubwe; ukuhlinzeka kwemimibhalo, izithombe kanye namalungiselelo adingekayo ngabantu abahlukene.

Ukuqala Kokubambisana

Ngabuza uSian mayelana nobuhlobo bemyuziyamu namapaki eSAN. Uphendule ukuthi kwakuhambisana ngendlela efanelekile. "I-SAN Parks ilawula indawo yamasiko eMapungubwe, kuhlanganise nemvelo. IYunivesithi ihlonishwa ngokusemthethweni njengomphathi nomlondolozi weqoqo leMapungubwe. Futhi lelo qoqo alilona nje kuphela lezici, kodwa ingobo yomlando, ulwazi, umlando. Futhi sakha ubudlelwane bokuphatha iMapungubwe njengamanje."
"Kulesi sigaba, iMapungubwe ize ibe nabaphathi abafanele, sisebenza njengabaphathi okwesikhashana. Futhi ngaphezu kweminyaka emibili eyedlule, sithole imbukiso yobuciko entsha ngenkathi izinto ebezigubhiwe zivuselelwa. Kodwa asinayo indawo evulekile emyuziyemu yethu, ngakho-ke sikhuthaza ukuthi iqoqo, empeleni eliphethwe yipaki eMapungubwe, ukuya lapho. Khona-ke, ngolunye usuku lapho benesakhiwo sabo sokucwaninga, bangakwazi ukwakha iqoqo labo."

Imibukiso Yomuntu Wonke

Ngesikhathi ngibuza ukuthi ubhejane wegolide odumile ngabe ekugcineni uzobuyiselwa eMapungubwe, uSian waphendula: "Okufanelekile, iyunivesithi isekele ukuthi into ephawulekayo, njengobhejane, ibuyele endaweni yayo lapho yavela khona. Kodwa ngalesi sikhathi, asigcini nje kuphela ubhejane (emyuziyemu). Senza iningi lemiboniso yesikhashana, ngoba umqondo wukuthi iMapungubwe kumele ihambe lonke izwe, imibukiso yamazwe ngamazwe njalo njalo. Imyuziyemu ihlomeke kangcono kunepaki ekwenzeni lokho. Ngakho kukhona izingxoxo. Kodwa sisebenze namapaki e-SAN eminyakeni engaphezu kwamashumi amabili nanhlanu Sihambisana kahle. "
Ukuphikisana ngendawo yokugcina ubhejane wegolide kuyaqhubeka. Kuyinto ehloniphekayo, egcwele izincazelo ezihlukahlukene ngamaqembu ahlukene. Ngezwa indaba eyodwa yenyanga eyafika ukuvakashela imyuziyemu. Njengoba ebheka ibhomu, waqala ukuthukuthela. Okhokho bamemeza, wathi Babefuna ukuthi athathe lo mqhudelwano. Uma engayithathi, okhokho babezoqalekisa umndeni wakhe. Ngemuva kokuxoxisana, ummeli wamtshela ukuthi ibhomu ngeyezwe futhi umongameli nguye ongamsiza. Ngalokho, inyanga yashiya imyuziyemu yahamba iya ngase-Union Buildings.

Ukuvakashela iMyuziyemu yaseMapungubwe

©Roger de la Harpe
Iyunivesithi yase Pitoli iyinhloko yezimanga. Indawo ekhangayo, ehlanjululwe uchungechunge lwamagceke, futhi inezindlu eziningana zamamyuziyemu amahle. Lezi zihlanganisa i-Edoardo Villa (Umqophi wamatshe wendawo owaziwayo), i-Anton van Wouw (omunye umqophi odumile), iqoqo laseVan Tilburg (ikakhulukazi okubunjiwe eYurophu naseChina), iqoqo le-Yunivesithi futhi, Imyuziyemu yaseMapungubwe. Izakhiwo zenkundla zinezithombe eziningana ze-Edoardo Villa, futhi kunomxube wezakhiwo, kusukela osukwini lweNyunyana kuze kube yilolu hlobo oluyingqayizivele lwamabhunu olwaludume kakhulu kuma-70s.
Imyuziyemu yaseMapungubwe ihlala kwiZakhiwo ZamaKhandlu akudala, isakhiwo esihle samatshe sesihlabathi esidala esinezitebhisi ezinkulu kanye namafasitela ahamba phambili. Ngokufanelekile, lndawo lapho uProfesa Fouché wezwa khona kuqala izindaba zeMapungubwe etshelwa nguJerry van Graan.

Okubalulekile Ngeziqoqo

Nakuba kunezivakashi ezingaphezu kuka-20 000 ngonyaka, eziningi zazo ezihambele izikole, imyuziyemu yeMapungubwe incane. Kukhona okwamanje indawo eyodwa yokubonisa, equkethe zonke izinto ezivelele zoqoqo. Phakathi kwekamelo, ukuziqhenya kwendawo kunikezwa kubhejane, intonga nesitsha. Ukubuka lezi zinto ngamehlo akho kuyinto ebalulekile. Naphezu kobukhulu bawo, ubuciko nobuchule bokwenzeka kwabo buningi. Kunzima ukukholelwa ukuthi kuneminyaka engamakhulu ayisikhombisa ubudala. Ukucwebezela okufudumele kwegolide kubonakala ukugxila emakhulwini eminyaka. Ziyizinto zangempela zamazwe ezizwe (nakwamanye amazwe) ezokuqala.
Ezinye izinto eziningi ezithakazelisayo ezivela eqoqweni zikhonjiswe ezimweni ezihlelwe eceleni kwezindonga zangaphandle, futhi kukhona uchungechunge lwezibonisi zamathekisthi kanye namabhodi olwazi ukuze kukusize uhumushe indaba yaseMapungubwe.

Translated by Nsika Khoza