Zwilumi zwa Nḓirivhe - Khumba na dzi Nzie
Khumba
©Abraham Vermeulen ARC Infruitec
Huna khumba dzo fhambananaho dzine dza wanala kha ḽa Western Cape, sa tsumbo, huna ino vhidzwa upfi brown garden snail, white dune snail na the banded conical snail. Khumba dzi tshimbila dzo dzika nga zwiṱuku dzi tshi khou gonya thanda ya muri dza thoma u tshinyadza matavhi na zwiṱuku zwine zwa khou hula dza ḽa na maṱari.
Miri i fanela u dzula i tshi khou ṱoliwa uri hu kone u waniwa mushonga une wa nga shuma. Hunga kona ha u hwaliwa mushonga une wa nga shuma hu tshi khou tevhelwa muṱala wa nḓila ya khumba. Wa kona u langa zwimela zwo tsireledzwaho na nga zwine zwo sokou mela zwi songo ṱavhiwa zwine zwi sa vhidze khumba. U fanela u dovha hafhu wa ṱhogomela hune ya bebelwa hone nnḓa ha miṱokola.
Nzie dza Maṋanga Mahulwane
Nzie dza maṋanga mahulwane dzi fhufha sa cricket zwine dzi atshinyadza miṱokola Mabuli ane avha a tshi kha maṱari ndi tsumba dwadze dza u kavhiwa. Phambano ya yo na snout beetles ine ya tshila nga miṱokola na midzi, nzie dza maṋanga dzi ḽa hoṱhe hune havha na ṱari. Mutsho na wone uya dzhenelela vhukuma kha mbonalo ya nzie hei: u dudela. U oma ha vhuria na u kudzela makumba. A hu touvha na mushonga une wa ḓivhea wa hezwi fhedzi wa snout beetles uya dzi fhungudza. Huna dzi ngudo dze dza gudeliwa dza u langa kha zwa biology zwa nzie na zwitzhili na zwiḽi.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe
