Roan
Mhofu

© Shem Compion

Vito

Mhofu [Hippotragus equinus]

Xivumbeko

Muhlovo wa Mhofu iwa khakhi nyana laha kuya le hansi kunga ka buraweni kuya ka ntima. Kuna swihambanyisi swamuhlovo wantima no basa exikandzeni xa xiharhi lexi.
Xina tindleve to leha totonswa. Mhofu yaxinuna na ya xisati hinkwato tina timhondzo to khotseka. Leya xinuna yitika 270 kg kasi yipimiwa 1.4 m laha emakatleni.
Vana vakona vatika 170 kuya eka 210 kg. Timhofu tina mincila yoleha.

Swakudya

Mhofu yitidyela rihlaza, laha yitsakelaka ngopfu byasi kambe yaswikota kudya na swinsinyani. Yitlhela yitsakela byasi byo leha nyana lomu kupfulekeke.

Kutswalana

Mhofu ayina nguva leyi yinga tiyisisiwa kuva yitswala hiyona kambe yitswala endzhaku ko tika mavhiki yoringana 40. Eka nhweti yosungula rhole rakona ra tumbetiwa emabyasini yoleha laha kunga tlhuma.
Loko rhole se rifamba na letin’wani vana va famba hixivona. Kuna swiviko swaku lova swinene eka vana va Mhofu loko vahari ntsongo laha kwalomu ka 80% yilovaka eka mavhiki ya 7 yosungula. Kuya hi Red Data Book, Mhofu yivikiwa tani hixiharhi lexinga ekhombyeni swinene.

Mahanyelo

Timhofu ta xisati titala kufamba kun’we na vana vakona tani hintlhambi. Kutala kuva na yin’we ya xinuna eka mintlhambi leyi laha letinsongo tinga se tivaka ta xisati ti tihambanisa tiva na ntlawa wa tona. Mhofu yitlharihe ngopfu loko dyambu raha ku xa.

Vutshamo

Mhofu yirhandza kutshama laha kungana mintsandza kambe kupfulekile laha kungana byasi byoka byinga lehangi ngopfu kutlhela kukumeka mati.