Bushwillow

Vito

Large-fruited Bushwillow

Vito ra xi Latin

Combretum zeyheri Sond

Nhlamuselo

Lowu I nsinya lowu nga tala swinene, wukumeka ngopfu, wu kula kuringana 4 wa timitara hiku leha, wu mila eka misava leyinga ya sava kumbe misava yinene yoka yingari ya vumba. Matluka ya wona ya kurile swinene loko ku pimanyisiwa na tinxaka tinwana ta muxaka lowu.

Mabilomu na mihandzu

Mabilomu yakona ya huma yari rihlaza kuya eka xitshopani yatlhela ya tontswa lemakumu ngopfu ngopfu hinhweti ya September naswona ya nuhela kahle. Swilanguteka onge nsinya lowu wunga bloma nkarhi woleha swinene kumbe ku bloma kambirhi hi nguva yinwe laha mabilomu ya vonakaka swinene hi February na March. Mihandzu ya kona yivonaka ingaku yova na tipapa ta mune, yiva ya muhlovo wa buraweni wo vonikela naswona yitekiwa yiri leyikulu swinene eka mixaka ya minsinya leyi.

Laha wukumekaka kona

Nsinya lowu wukumeka ngopfu e tikweni hinkwaro ra Afrika Dzonga lomu kunga tlhuma na le ripaleni.

Switirhisiwa

Swirhabyani swa nsinya lowu swina swimintswana nyana swoleha timilimita tingari tingani leti navaka laha hansi kuringana 3 kuya ka 4 wa timitara leti nghenaka nyana eka misava kuringana 20 cm. Timintsu ta kona titirhisiwa hi vavasati ku endla ti basikiti to khavisa emakaya. Eka minkarhi yak hale tibasikiti leti ati tirhisiwa ku phamela swakudya. Masiku lawa titirhisiwa eka leswo tiya laha swinghenisaka na mali.
Ma akelo ya tibasikiti leti ya hambana kuya hileswi vanhu varhandzaka kuswiendlisaka xiswona. Vatlhela vakota no tirhisa dayi. Kova vavasati vantsongo va rixaka ra Vasekele lavanga na vuswikoti swinene bya ku endla tibasikiti. Vatlhela vakota no endla mabendlele lawa ya tirhisiwaka loko vanhwenyani vaya khomba. Kasi mahanti ya nsinya lowu ya kandziwa yatlhela ya virisiwa leswaku yatava switla swamisisi laha yatirhisiwaka kuva ya ololoxa misisi.
Matluka yakona ya tirhisiwa ku endla murhi wa mukhuhlwani. Ya swekiwa ematini leswaku munhu ata kota kun’wa ka nharhu hi siku loko alava kutshunguriwa mukhuhlwani. Timintsu ta wona titorhisiwa kutshungula swivavi swale khwirini. Timintsu leti ti ceriwa se titekiwa tiya basisiwa titlhela tiswekiwa epotweni leswaku titava murhi wotshungula mavabyi.
Swirhabyani swansinya lowu switirhisiwa kuva swi endla xitlhangu leswaku vana vata tlanga hi swona tani hileswi swinga tshovekeku hiku olova. Vana vadyondza hiswona ku copa no hoax matlharhi. Tani hileswi swirhabyana leswi swivevukaka aswikoteki leswaku vaswitirhisa ku hlota hikuva swinga tiyelangi.

Swoswitiva

Vito ra Afrikaans ra nsinya lowu rivuriwa “Raasblaar” leswivulaka matluka yorhasa leswi vangiwaka hi mpfumawulo wa matluka na mbewu ya kona loko ku ba moya.