Tikoloho ya Vredefort
Ka mora hore Ntwa ya bobedi ya Anglo-Boer e ile ya fela, moruo wa sebakeng sa Vredefort e ile ya senngwa. Dihwai tse ngata di ile tsa kgutlela masimong a mabe le basebeletsi ba makgolo a makgolo a dihwai (Bywoners) ba ne ba futsanehile. Ka boiteko ba ho bokella maruo a sebakeng seo, mmuso o ile wa qala mekgwa e mengata ya mesebetsi le mehaho ya mehaho e ntlafaditswe le basebetsi ba sebaka seo.Borokgo bo hodima Noka ya Vaal bo Parys bo hahilwe ka 1915. Terene e ile ya atoloswa. Ditsela di ntlafaditswe. Disebediswa di hahilwe. Mehaho ya ho nosetsa e hahilwe (e kang Letamo la Vaal le Barrage). Butle-butle, boemo bo ile ba eba le temo e molemo le ya kgwebo e ile ya qala ho atleha. Kajeno, Parys e bohareng ba sechaba se tswetseng pele sa temo, ho hlahisa poone, kwae, sonoblomo, dinate le dikgomo. Bohahlaudi e boetse e le mohlodi wa bohlokwa wa chelete sebakeng seo.
Mathata a Apareteiti
Ho dilemo tse lekgolo tsa 20th century a boetse a tlile le oona mathata a apareteiti, mme basebetsi ba batho ba batsho polasing e na ba se na le nako e bonolo. Nyewe e nngwe e bohloko haholo e ama batho ba Machaviestad, haufi le Potchefstroom.Baahi ba Machaviestad (karolo ya moloko wa Barolong) ba ne ba dula moo ho tloha dilemong tsa bo 1840, ha Andries Potgieter a ba fa naha, e le pontsho ya teboho ya hae bakeng sa tshehetso ya bona kgahlanong le Matabele. Leha ho le jwalo, dilemong tsa bo 1920, dihwai tse tshweu di ne di sa thabe le batho ba ntseng ba eketseha ha ba le monyako, mme ho ile ha etswa boiteko bo bongata ba hore ba fallele moo. Leha ho le jwalo, barolong ba ile ba ema ba tiile mme ba hana ho falla.
Ho Qobellwa ho Tloswa
Ka lekhetlo la ho qetela, ka 1971, mmuso wa Lekgotla la Motse wa Potch o ile wa eba matla mme wa ba tshosa hore ba tla tloswa ka thata. Barolong ba ile ba fana ka tlhokahalo mme ba iswa Rooigrond, haufi le Mafikeng, naheng ya habo Bophuthatswana. Dilemong tse 30 tse latelang, ba ile ba lwanela ho kgutlisetsa naha ya bona Machaviestad, empa ha hoa ka ha eba jwalo.Ka lehlohonolo, ka mora kgetho ya puso ya demokrasi ya 1994, nako e ncha e ile ya senya naha mme taba ya Machaviestad ya tsoswa hape. Lekhgtlong lena, ho ile ha dumellwa hore lekgotla le tla reka naha ho beng ba yona ba jwale (ba makhowa) le ho e kgutlisetsa ho batho ba Barolong. Ka la 28 April, 1995, selemo se le seng ka mora dikgetho, malapa a pele a 110 a kgutlela Machaviestad.Translated by Bongani Matabane