Go Latela Borutiši
Desmond Tutu o e nyaka go ba physician, eupša ge a palwela go hwetša tšhelete ya go lefa sekolo sa bongaka o ile a tšwetša pele le dira borutiši. O thomile go hlahlaka mo Bantu Normal College ka 1951.
Ge a la fao o akareditšwe ditiragalo tša baithuti, a thuša go beakanya go Setšhaba sa kgona go bala le go ngwala le go makatšago, o be a le modula setulo wa setšhaba sa setšo le setšhaba sa go boledišana le go direla bjalo ka ramatlotlo ka Khansele ya moemedi wa bai.
Go feta fao o tšere dikgokagano tše hlano tša dithuto mo Yunibesithing ya Afrika Borwa. Ka 1954 gagwe o ile a fiwa Diploma ya Borutiši gomme ka ngwaga wa 1955 o hweditše Grata ya tša botaki/Bachelor of Arts Degree. 1991 e be e le ngwaga wo Tutu a ilego a thoma boiphedišo bjalo ka morutiši mo sekolong se se Phagamego, o hweditše boitemogelo go Thuto ya kgethollo yeo e phethagaditšwe ka 1953.
Ka fase ga molao, baithuti ba batho baso ba be ba dira thuto ya ka fase yeo e bego e fokotša bokamoso bja bona. Tutu o be a befetšwa ke se gomme mafelelong a tlogela go ruta go ya go boipelaetšo.
Dithutu tša Boruti
Ka 1958 Tutu o ngwadišitše go St Peter Theological College moo a ithutilego Bebele, ditumelo tša Anglican le maitshwaro a Bakhriste. O hweditše tumo ka go ba bohlale yeo e šomago gabotse le go ba le botho. Pampiri ya gagwe ka Bokreste le Seiselamo e thopile sefoka sa taodišo ya mopišopomogolo ya ngwaga. Le ge e le thulano ya sepolotiki e be e gola mo Afrika Borwa bjalo ka ge lesolo la twantšho ya kgatelelo e tsenelela, Tutu o be a le mopolotiki.
O hwetša a Licentiate of Theology degree mme o ile a bewa bjalo ka moruti ka 1960. Ka 1962 Tutu ba ile a ya United Kingdom go tšwetša dithuto tša gagwe tša boruti King’s College London. Nako ye Tutu e bego a le mo London o ile a ikhutša kgethologanyo ya naga ya gagwe mme o be a na le tokelo ya go utolla ditiragalo tše dingwe tša go swana le khrikhete, yeo a ilego a gola a e rata.
O phethile nako ya gagwe fao ka Tikrii ya Honase Divinity Divinity Honours le Master tša boruti, taodišo ya gagwe be e le ka Seiselamo mo Bodikela bja Afrika. Tutu o tlogile mo United Kingdom ka 1966 ya Afrika Borwa. Pele a boela gae o etetše Paris, Roma le East Isiraele fao a goletšego gona dikgweding tše pedi tše a ithuta Seheberu le seArapo. Fa a bego a makaditše ke dithulano magareng ga batho ba Majuta le Maarapo bao a kopanego le bona.
Go Tshebišwa go Boruti bja Bathobaso
Ka 1967, morago mo Afrika Borwa, Tutu o ile a palelwa ke go kgotlelela setšhaba seo se bego se le ka fase ga kgethologanyo le melao ya go fetiša. Le ge go le bjalo, o tšwela pele ka mošomo wa gagwe wa barutiši le go leka go tliša temošo ka ga seemo sa Maafrika Borwa ao a diilago.
O be a ruta mo Federal Theological Seminary (Fedsem) mo Alice mo Kapa Bohlabela pele a ya go dira mošomo mo Yunibesithing ya Botswana, Lesotho le Swaziland (aubls) ka 1970. Ge a be a dula mo Lesotho o šomile bjalo ka mohlahlobi wa ka ntle wa Fedsem le Yunibesithing ya Rhodes gomme a ba leloko la khuduthamaga ya Boto ya Lesotho Ecumenical Association.
E be e le mo a ilego a tsebišwa go Borutiši bja Bathobaso gomme o ile hlohleletšwa go e kopanya le borutiši bja Afrika go ba le kwešišo ya Afrika Borwa yeo a bego a e tseba.
Go Šomela TEF
Ka 1972 Tutu O ile a boela morago go England go šoma. O ile a thwalwa Mošomimmogo Molaodi wa Afrika Borwa legatong la Theological Education Fund (TEF). Se se mo dumetše go etela dinaga tša lefase tša boraro, go akaretšwa tše ntši mo Afrika. O ngwadile ka ga maitemogelo a gagwe fao, a gopola bomenetša le bohloki mo Zaire, tirišano ya (Christian-Muslim) mo Nigeria, mmušo wa go kgahliša wa Kenyan ka tlase ga Jomo Kenyatta gammogo le go rakwa ga Uganda ka tlase ga asians idi Amin.
Tutu o Theological Education Fund mengwaga ye meraro pele a boela mo Afrika Borwa ka 1975. O ile a thwalwa Dean ya Kereke ya St. Mary’s ya ka Johannesburg, a ba motho wo montsho wa mathomo mo Afrika go thoma go ba Dean ya Anglican. Go feta fao o šomile bjalo ka Mopišopo wa Lesotho go tšwa ka 1976 go 1978 fao a ilego a ba mongwaledi wa kakaretšo wo montsho wa mathomo wa Khansele ya Dikereke tša Afrika Borwa.
Kamego ya Boditšhabatšhaba
Desmond Tutu o gopolwa kudu ka seabe sa gagwe go lokolla Afrika Borwa, eupša go feta fao o ile a amega le merero ya boditšhabatšhaba, go akaretša tše di latelago: Ka 1987 o file polelo ye bohlokwa mo Kopanong ya Afrika ka moka tša dikereke (AACC) mo Togo ka moo a boletšego ka ga bophelo bja gatelelo mo Afrika, a kgopela dikereke go thuša ka moo ba ka kgonago ka gona.
Ka morago o ile a kgethwa go ba Mopresitente wa AACC. Ka 1988 Tutu o boletše mo kopanong ya Lambeth a kgopela tharollo ka ga thulano ya Ireland ya Leboa. Ka 1989 o etetše Zaire (bjale Democratic Republic of Congo) go hlohleletša dikereke go ba kgole le mmušo wa kgatelelo. Ka 1989 o boletše gape ka dithulano tša Israeli-Palestinian a gatelela tokelo ya mmušo wa Israele go selete sa yona le tšhireletšo kgahlanong le ditlhaselo go bao ba tla ganago tokelo ya yona ya go ba gona.
O swantšhitše maemo a le pušo ya kgethollo ya Afrika Borwa. O etetše Liberia ka 1994 go beakanya peomarumofase legatong la AACC. Ka 1995 o ile a romelwa go Nigeria ke Nelson Mandela go kgopela tokollo ya bagolegwa ba dipolotiki, ka morago ga nako mo ngwageng wo o etetše Rwanda ka morago ga dipolao go rera ka toka.
Translated by Lebogang Sewela