O Ka Bjala Bjang (Hops)

(Hops) – Setswaki se Segolo ka Gare ga Piri

Dibjalo tša (Hops) ke matšoba a tshadi a morara wa Humulus lupulus, wa go tšwa lapeng le tee le mohlare wa Cannabis. Gantši e šomišwa bjalo ka ye nngwe ya ditswaki tše kgolo tša bjalwa gomme di bunwa tatso ye bogale, ya go baba, mola e šoma bjalo ka ditšweletšwa tša tlhago tša go bolokwa. Morara wa (hop) o tloga o le bonolo go godišwa ebile o kgona go fihlela 7.6 m ka sehla sa, e be o tšweletša matšoba a omilego a go lekana 900 g.

Go Beakanya go Bjala (hops) tša Gago

©Chris Daly

Kgato ya mathomo ya go bjala hops tša gago, ke go tšea sephetho ka mehuta ya (hop) yeo o nyakago ka ge go na le mehuta ye e fapanego ya go feta 80 yeo o ka kgethago go yona. Mehuta ya (Hop) e kgaoganywa ka magoro a mararo: bittering, aroma le bobedi, go ya ka maikemišetšo a tšona. Mehuta ya hop mo Afrika Borwa ye tumilego kudu ke, African Queen, Southern Aroma, Southern Passion and Southern Star.
Ge o šetše o kgethile mohuta wa hop o tla swanela ke go hwetša dikamodu tše dingwe. Dikamodu tša (hop) ke karolo ya rootstock ya sebjalo. Di swana le kutu ya morara goba dikota gomme di matšoba ao a ka tšweletšago dibjalo. Dikamodu di swanetše go kolobela gannyane, go bewa ka gare ga polastiki le setšidifatšing go dira gore e dule lefelong le fodilego. Di ka bolokwa ka tsela ye dikgwedi tše mmalwa ka ntle le mathata.

Lefelo Le Kaone go Bjala (hops)

Hops di hloka sekgoba se sentši sa godimothwiiba ka ge di gola godimo kudu. Ga di a swanela go bjalwa ka ntlong, ka lona lebaka le. Lefelong la maleba le swanetše go ba le dimetara tše tshela tša godimothwii, tša sekgoba sa go namela. Go kaone go hlakanya legora go thekga (hops) ge ntše di gola – ga wa swanela go dumelele gore (hops) tša gago di gole mo dikoteng tša la mohlagase. Go swanetše go ba gape le sekgoba se lekanego ka fase gore dikamodu tša (hop) di bjalwe ka ntle le ka fase ga 1,5 m ya sekgoba magareng ga mehuta ya go fapana ya (hop).
Lefelo leo o kgethago go bjala, gape le swanetše go hwetša letšatši le ka fase ga di iri tše tshela go ya go tše seswai ka letšatši le lengwe le le lengwe. O swanetše go ikemišetša go bjala mo sekgobeng seo se nago le phefo ye nnyane le kelelameetse ye botse. Ge e le gore kelelameetse ke bothata o ka kgona go aga mmoto wa (hop) ka mmu le mohlaba, o do kopanya go dira mpete wa pšalo woo tšekatšekago.

Mmu wo Kaone wa (hops)

(Hops) ga di atlege ge go na le monola wo o fetišago. Kgohlaganya ya mmu wa letsopa o tla dira gore meetse a eme gomme se se tla bodiša medu le go bolaya dibjalo tša gago. Mmu wo maleba wa (hops) ke wa go hlepha, wa mašobana (porous). Kgonthiša gore o tloša dingata kamoka tše kgolo, maswika le mengwang mmung pele ga pšalo. Tlhanyaolola mmu go fihlela go teba ga 30 cm. O ka nontšha mmu wa gago ka dijo tša marapo. Ka kakaretšo, mmu wo melago dienywa le merogo o swanetše go šoma go godiša (hops).
Go hwetša kgolo ya go nepa, dintlha tša mmu tše kgethegilego ke tše di latelago:
pH ya 5.5 - 8.0
Kakaretšo ya phepo moo potasiamo (K) le fosforo (P) e le go tše ntši go feta diteng tša naetrotšene.
Noron (B) bjalo ka diminerale, e na le mohola go (hops)

Nako ye Kaone ya go Bjala (hops)

©Chris Daly

Nako ye kaone ya go bjala hops
Go kaone go bjala hops ka marega ka nako ye ntši pele ga ge o swanetše go buna ka selemo. Go bjala dikamodu tša gago ka pela go kaone go feta pšalo ya morago ga nako. Dikamodu di kgona go kgotlelela tša ka fase ga -6. Dinako tša go bjala ke go tloga ka Mei go fihla ka Julae.

Ka Moo o ka Bjalago Dibjalo tša (hops) /Dikamodu

Epa molete wa go lekana 10 cm ka mobung, wa botelele bja go lekana dikamodu tšeo o nyakago go di bjala.
Bea dikamodu ka go rapama ka gare ga molete. Lebelela dikamodu gabotse gomme o netefatša gore medu ye lego gona e lebane fase mola matšoba a mašweu dutše go lebala le leratadima.
Diriša diatla tša gago go pakana mmu gabotse godimo ga dibjalo.
Bjale o ka khipetša (hops) ka llaga ya mahlaka goba khupetšoya go šitiša gore mengwang e mele.
Hlokomela mmu, o dire gore e hlwe e kolobile go fihla dibjalo di hlaga.

Translated by Lebogang Sewela