Ku Hlamuseriwa ka Coat of Arms ya Afrika Dzonga

Hikokwalaho ka Yini Kuva na Coat of Arms?

Coat of Arms i xigandlu xa mfumo naswona i symbol yale henhla swinene ya rixaka. Kuya hi ndzhavuko Coat of Arms ayi tirhisiwa tani hi xigandlu xaku tiyisisa leswaku mahungu lawa ya tsariweke yanga cinca cinciwi xikan’we naku komba leswaku mahungu lawa yatsariweke i ya ntiyiso.

Kutirhisiwa ka Coat of Arms ya Afrika Dzonga namuntlha eka swikomba leswaku matsalwa ya tiyisisiwile xikan’we naku pfumeleriwa hi President wa tiko ra Afrika Dzonga naswona kutiyisisiwa swiendliwile eka tsalwa rero loko kuri na Coat of Arms tani hi xigandlu eka swona.

Coat of Arms yintshwa ya Afrika Dzonga yi hatlise ku simekiwa hiti 27 April 2000, Freedom Day. Ku cinciwa ka Coat of Arms akuri ku kombisa ku cinca ka xidimokirasi xikan’we naku kombeta ntirhisano eka ma Afrika Dzonga hinkwawo.

Ntirho Waku Tumbuluxa

Hiti 7 September 1993, va Multi-Party Negotiating Council ya Afrika Dzonga vat hole va National Symbols Commission kuva yisungula ku lavana na vutumbuluxi byintshwa byati symbol ta Afrika Dzonga, mujeko na risimu ra rixaka.

Vakomberile ma Afrika Dzonga kuva vata na mienhleketo, laha eka miehleketo leyi hiku tirhisana na khabinete kuvuye ku endliwa nkomiso wakona.

Va Government Communication and Information System, GCIS, vati hlanganisile na Design South Africa, nhlangano lowu yimelaka vatumbuluxi hinkwavo laha Afrika Dzonga leswaku vata hlamusela vatumbuluxi va 10 va xiyimo xale henhla.

Vatumbuluxi vanharhu va hlawuriwile kuya hlamusela ku antswa eka leswi vaswitumbuluxeke eka khabinete. Vutumbuluxi bya Mr Iaan Bekker byi hlawuriwile kuva Coat of Arms. Loyi i mufambisi wa Foote, Cone & Belding Group.

Ku Tumbuluxa

Xivumbeko xa Coat of Arms xiendliwe himintlawa ya swilo swotala leswinga longoloxiwa hi xivumbeko xa tandza leri nga vekiwa e henhla ka rin’wana. Xiphemu xa tandza rale hansi xiyimela laha hinga simekiwa kona naswona xi endliwe hi swilo swotala. Xosungula i motto - ‘!ke e:/xarra //ke’ – leswivulaka leswaku ‘diverse people unite’.

Leswi swi vekiwe eka xiphemu xa xirhendzevutani xa rihlaza, laha lexi hetisisaka xirhendzevutani xeno kunga timhondzo timbirhi ta ndlopfu leti kombeke e henhla.

Eka xiphemu xolexo xa xirhendzevutani kuna tindleve timbirhi ta koroni letinga etlhelo ka xisirhelelo xa nsuku. Xivumbeko xa xisirhelelo xiyimela diromu naswona leswinga endzeni ka xona i swifaniso swimbirhi swa vanhu, leswi endliweke hindlela ya vutshila bya maribye ya Khoisan.

Ehenhla ka xisirhelelo kuna tlharhi na xigiya leswinga khatakanisiwa swiva xilo xin’we. Leswi kumekaka eka xiphemu xale hansi. E henhla nyana ka foundation kuna xivumbeko xa oval shape of ascendance, laha tshaku rakona ringa endliwa hi xiluva xa King protea.

Swipetlu swa xiluva lexi xitshame hi xivumbeko xa triangle leswi tisaka emi ehleketweni vutshila bya Afrika. E henhla ka King protea kuna xinyenyani xa secretary bird laha hivumbirhi na protea swi endlaka mavele ya xona.

Xinyenyani lexi xa secretary bird xi tlakuse timpapa leswi hetisisaka xivumbeko xa oval shape of ascendance. Dyamu leri tlhavaka rile xikarhi ka timpiku ta xinyenyani xa secretary bird, leswi hetisisaka ascendance oval shape. Ku hlangana loku ka ti ovals letimbirhi leti hlanganaka swi nghenelela ku endla ntwanano wa swilo leswi leswi hetelelaka tani hi novel na vutumbuluxi lebyi byo saseka.

Translated by Ike Ngobeni