Aquaponics: Tharollo Ya Mathata a Dijo

Aquaponics and the Green Revolution

©Henk Stander
Aquaponics le tokollo ya botala ba Lefatshe le ka nna la tobana le kgaello ya dijo haeba ho sa nkelwe kgato hang-hang ho thibela mekgwa ya temo e sa tsitsang. Ena e ne e le molaetsa tlalehong ya 2019 e tswang ho World Wide Fund for Nature thuso tsa dichelete bakeng la thlao lefasheng ka bopgara (WWF), e bontshang hore Afrika Borwa e tla tlameha ho hlahisa dijo tse 50% bakeng sa ho fana ka batho ba ka bang dimilione tse 73 ka 2050.
Na aquaponics e ka sebetsa e le mokgwa wa dijo mme e ba tharollo ho kgaello ya dijo Afrika Borwa?
Komiti ya Saense Europe ya Palamente e dumela jwalo. Tlalehong ya bona ya 2015, aquaponics di ne di hlahlamisitswe e le e nngwe ya diphetoho tse phahameng-tse 10 tsa theknoloji tse ka susumetsang bophelo ba batho ka dilemo tse latelang tse 50.
Lefatshe le haufi le phetoho e feletseng ya tsamaiso ya dijo. Ka hona, lefapha la temo le kenella tshebetsong ya yona ya bobedi e tala - sena se bolela hore re tla tlameha ho ba sedi le ho fumana ditsela tsa ho hlahisa dijo tse nang le mekgwa e mengata ya tikoloho.
Diphetoho, theknoloji le thekenoloji ya morao-rao e hlokahalang bakeng sa phetoho e tala e se e ntse e le teng, sena se kenyelletsa matla a tshebedisong ya matla. Bahlahisi le dikgwebo tsa ba tlamehang ho haha ​​mekgatlo ya dijo, e tsitsitseng, e sebetsang le e nang le phepo e nepahetseng ka diketso tsa boetapele, diketso tse thehilweng marakeng le tshebedisano-mmoho pakeng tsa dihlopha tsa thahasello le ditsebi tse ka fanang ka tsebo modikong. Dipatlisiso le mekgwa e meholo di tlameha ho kenngwa mekgweng ya tlhahiso mme mekgwa ena e lokela ho ba e mengata ya ho etsa dihlahiswa.

Aquaponic ke Eng?

©Henk Stander
Aquaponics ke mokgwa wa tlhahiso ya ho hlahisa dijo tsa manyolo theko e tlase. Aquaponics ke ho hlahisa diphoofolo tsa metsi a hlwekileng tse kang dithlapile dilobster tsamaisong ya ho iphedisa ya metsi, hammoho le tlhahiso ya dimela ntle le mobung tsamaiso ya hydroponic.
Ditlhapi tsa tsamaiso ya aquaculture di phela kamanong ya dihlopha le dimela sebakeng sa tikoloho e kwetsweng. Ditshila tsa tlhapi di na le phosphate le nitrojene tse ngata tse senyang metsi mme di robeha ke dibaktheria tsa maiketsetso ka mokgwa o seng wa chefo. Ditshila di sebetsa e le dimatlafatsi bakeng sa dimela. Dimela le tsona di hlwekisa metsi le ho di hlwekisa pele di kgutlisetswa ho ditlhapi. Ha ho ditshila tse kenang tikolohong mme metsi a ka tlase ho 90 lekgolong a sebediswa ka metsing a aquaponics ho feta mekgweng e tlwaelehileng ya temo.

Kwetliso ya Aquaponics le Thuto

©Marinda Louw
Ho kgothalletswa haholo hore dihwai tse ncha tsa aquaponic di phethe lenaneo la motheo le le sebetsang pele di qala ho lema aquaponics. Ho na le bafani ba fapaneng ba fanang ka ditshebeletso tse fanang ka dithupelo tsa temo ya aquaponics Afrika Borwa.

Mokgatlo wa Aquaponics wa Afrika Borwa o na le websaeteng e fanang ka boitsebiso le tshehetso ho dihwai tse ncha le tse thehilweng tsa aquaponics.

Translated by Sebongile Sonopo