African Rhino
Tšhukudu

© Roger de la Harpe

Tsebišo

Diamuši tše di lemogwa ga bonolo ka seemo sa tšona le manaka phatleng. Ditšhukudu di na le sebete gomme o ka di bona di fula le ditau, le ditau ka go bonagala di se be le taba ka go swana. Magodu a go bolaya ditšhukudu a rwešwa maikarabelo ka molato wa phokotšo ya go ata ga ditšhukudu.

Kua Phakeng ya bosetšhaba ya Kruger Tšhukudu e Tšhweu (Ceratotherium simum) go a direga gore o di hwetše sethokgweng magareng ga Sabie le noka ya dikena, le mabapi le Shingwedzi rest le Letaba. Tshukudu e ntsho (Diceros bicornis) e hwetšwa sethokgweng se se pitlanego sa meetlwa kua Borwa bja Kruger magareng ga Skukuza le Pretoriuskop gape le kua tlase ga Sabie kgauswi le ledibogo la di.

Mokgwa le ka nalo ye Ditšhukudu di robalago

Ditšhukudu di otsela di eme goba di patlame nako ya go lekana di-iri tše 8 ka letšatši di fela di khutša kgafetša. E ka fihlelwa e otsela ka fase ga mohlare ge letšatši le fiša, eupsa ge e robala borokolo bjo bo golo, di robala ka lehlakore gomme maoto a kobegile.

Mokgwa o di iphodišago ka gona

Mo letšatšing le le fišago ditšhukudu di ikhutša meriting wa mohlare, goba di hwetše mo go bego sebaka sa go pitika ka lerageng. Leraga ga le e fodiši feela, eupsa le thibela letlalo go dinwamadi le letšatši. Ditšhukudu di atiša go sepela gantšhi bošego, kudu mola go fodile e bile go kgonega. Gape di tla nwa meetse ge a humanega.

Lenaka la tšhukudu le dirilwe ka eng le gona goreng le nyakwa ga kaka?

Lenaka la Tšhukudu ga le ya dirwa ka moriri o o patagantšwego go ya ka moo go kilego gwa gopolwa, eupša le dirilwe ka Keratini (e lego yona e dirago manala, monotlo le ditlhako tša diphoofolo). Lenaka le le nyakwa kudu ka kgopolo ya gore le dira melemo. Kua Yemen lenaka le le šomišwa go dira boswaro bja mefaka e neewago masogana a boemeng bja go ba banna.

Phapano magareng ga Tšhukudu e ntsho le ye tšhweu ke eng?

Gago phapano ka mmala magareng ga diphidi tše pedi, ka ge leina la tšhukudu e tšhweu le tšwa hlalošong ya molomo e le go, “Wyd” goba “Wide” (bulegilego). Molomo wa Tshukudu e ntsho ke wa go kobega go fapana le wa sephara wa Tšhukudu ye Tšhweu. Tšhukudu e fula bjanye bjo nyennyane gomme Tšhukudu e ntsho e e fula mehlare le bjanye bjo bo telele, ke ka moo melomo ya tšona e fapanego. Go ne phapano ka bogolo, gomme Tšhukudu e tšhweu ke e kgolo go tšona ka bobedi.