Kukhicitwa kwe Timfishiletilikati eNingizimu Afrika

©Nigel Dennis
Timfishiletilikati tikhula-ngekushesha, timfishi tasemantini lafutfumele letilungele kukhicitwa ngendlela yemanti lafutfumele. Kukhicitwa kwetimfishiletilikati eNingizimu Afrika kukalekile kepha kukhomba litfuba lelikhulu.

Tindlela Letitsite te Timfishiletilikati

Kukhona emacembu lambalwa etimfishi tasemantinilahlobile letiniketa ngetulu kwakunye kwaletintfo letilandzelako ku aquaculture:
Kukhula ngekushesha. Timfishitelikati tingakhula tifike ku 1 kg etinyangeni letintsatfu.
Tishiphile ekudleni. Timfishitelikati tidla kudla lokunetibhidvo.
Tivutfwa kakhulu. Tingakhokha emacandza langafika ku Tinkhulungwame letimashumi lasihlanu ngeli kg lwemtimba lomkhulu futsi tingakhokha njalo evikini lesiphohlongo.
Kuphefumula-umoya ngetigaba letiphansi akusiyo inkinga.
Tivumela sisindvo-lesiphakeme sekufuywa etigabeni letingetulu kwe Makhulu Lasihlanu emakg emfishi kumalitha Layinkhulungwane.
Ticinile ngetindlela telizinga lemanti.
Tinenyama lenhle ngelizinga, lete nematsambo kulenyama lengasesifubeni.
Linye licembu, lemfishiyelitinyo lelicijile iClarias gariepinus imaka wonkhe lamabhokisi futsi nguyona emhlabeni jikelele leyenta licembu le aquaculture. Kungako kungatfunsi kutsi umkhicito wemhlaba walamacembu ukhula ngekushesha lokumangalisako.

Umkhicito Wemhlaba weMfishilelikati

©Leslie Ter Morshuizen
Liningi lemkhicito wemfishilelikati litsatsa indzawo eNigeria eNshonalanga ye Afrika, kepha kukhona lamanye emave lamaningana lakakhicita ngetulu phindze nangetulu kwaletimfishi letimangalisako, kufaka iHolland, iHungary ne Cuba.
Ngalokubi, iNingizimu Afrika solo isala ngemuva nangaphandle kwekufakela lokukhulu ekufuyeni letitimfishi ngemnyaka wa 1990. Inkhaphunkhaphu ekufuyeni letimfishitelikati iyajabhisa ngemuva kweminyaka lembalwa. Labakhako bebanake kakhulu emkhicitweni ngekunganaki lokwenele lobekunikwe kulemakethe yetimfishitelikati. Nasebalungele kutsengisa timfishi tabo, batfola kutsi kukhona kungavunywa lokubalulekile ngulabayidlako lemfishi eNingizimu Afrika, ngenca yenkholelo lemisako, njengoba lemfishi ingenato tihoho, njengalentfo yekutsi lemfishiyelikati itsatfwa njengaledotjiwe.
Kukhona kwaliwa kwenkhaphunkhaphu ekufuyweni kwalemfishiyelikati kwentela kujabulisa bantfu labayifunako endzaweni, nomanje kuyihambisa nako kukhona. Imisebenti leminingi lemincane-ngelinani seyicalile, njengoba kufundziwe ekuhlulekeni kwaphambilini. Yinye ikhula kancane futsi nesiciniseko kutsi kukhona imakethe yalokukhicitiwe natisentiwa.
Yinye lenkhulu-imfishi yetihoho kusebenta sekukhule kakhulu ku Graaff-Reinet. Lana imfishiyelikati iyafuywa, yakhiwe ibe yintfo yemfishiyelikati kufana nemasausage kanye nemaburger bese asakatwa eEastern Cape. Nomangukuphi nge-tintfo letiguculwa tibe kudla kwetilwane letifuywako. Lucwalingo lolwentiwe lwemakethe lwabanjwa ngesikhatsi kulungiselwa sigaba kwentela kuciniseka kutsi lemakethe ibakhona ngetintfo tabo labatentako-letingetiwe.

Translated by Phindile Malotana