Inkhundla yeKunakekela Tilwane Letitingelako

©Eric Miller
Bakhiciti betilwane tekufuywa batsatsa kunakekela tilwane letitingelako ngekucinisa kwentela kutsi Inhlangano ye Sive Lekhulisa Insontfo, neNhlangano ye Bakhiciti be Nyama leBovu, Inhlangano Lekhulisa Boya kanye Nendzawo Legcina Tilwane Tesiganga yacala Inkhundla Yekunakekela Tilwane Letitingelako ngenyanga yeNhlaba kumnyaka wa 2009.
Kukhona tizatfu letiningi letehlukene kutsi leni lenkhundla yasungulwa, emkhatsini waletinye lokwatfolwa kutsi tilwane letitingelako atiphili entfweni leklinako nekutsi ke letindlela kanye nekwenta lokubhekiswe kuletinkinga kudzinga luhlolo ngalemiyalo/imigomo yemtsetfo eNingizimu Afrika, kube kutfola lokungiko kwasinye kwentela kuvikela imphilo kanye netidzingo, kufana nemfuyo kanye nemdlalo. Kuphindze kukhona sidzingo sekukhulisa kwentela kuciniseka kutsi letindlela tekubhekisa kanye nekugadza letinkinga tibukwa ngetindlela temsindvo wesayensi.
Inhloso yalenkhundla, ngekusho kwe website ye Nkhundla Yekunakekela Tilwane Letitingelako, kutsi inike indlela yekubonisana kanye nekulungiswa kwemisebenti yenhlangano lesebentako kuletilwane tekufuywa kanye nasetindzaweni tetilwane kwentela kunciphisa kulahlekelwa tilwane ngetindlela te “kwenta letimukelwako tebudlelwane kanye nalokukahle, lokuvikela inombolo yetinhlobo letehlukene tetintfo letiphila endzaweni yase Ningizimu Afrika”.

Kukhulumisana Ngekuhlangana

©Roger de la Harpe
wentela kunakekela kwetilwane lokuyimphumelelo, bonkhe bafuyi kanye nebanikati betindzawo badzinga kusebenta ndzawonye, kusukela tinkinga temfuyi ngamunye titophumela ngaphandle bese tihlupha labanye bafuyi. Kuba nelipulazi eceleni kwendzawo lenetitjalo nemifula noma umfuyi wemphelasontfo, longanendzaba ngaletilwane, uvama, ngaloko, kubanekukhatsateka.
Kubita kwekunakekela lokucinisekile kuyintfo lenhle, ikakhulu esikalini lesincane kanye nebafuyi labacondzisako, njengoba nje kufenisela kudule ngendlela leyecile futsi incumbi yebafuyi abanato timoto noma emathuluzi ekunakekela letilwane ngemphumelelo. Kuletinye tifundza, njengekutsi, iphemithi ingadzingeka yekutsi badubule noma babambe umonakalo lowenta tilwane nekutsi umangabe tilwane letitsite tidutjulwa, labafuyi badzinga kubhadala linani lelingetulu kwemakhulu lasihlanu emaRandi ngesilwane sinye (ngemnyaka wa 2016).
Simo lesifanako singenela bafuyi bemmango, lapho khona umbuto uvame kubutwa kutsi ngubani lekumele atsatse “lokubita kwalelicala” ngaletehlakalo leti.

Translated by Phindile Malotana