Morafe wa Matebele mo Afrika Borwa

© Dr Peter Magubane

Tlholego ya Matebele

Ka ngwagakgolo wa bo 17, Matebele a tlogetše metswala ya bona ya lebopo la Nguni, bao ba bego ba swanetše go ba karolo ya mmušo wa maZulu. Ka tlase ga boetapele bja Musi, morafe wa Setebele ba ile nageng ya inland, go hloma ka bobona Leboa la Pretoria.

Musi o tsebega bjalo ka molaodi wo bohlale, Dilo tša pele tšeo di bego do mo ama ke maphelo a batho ba gagwe le tšatšhireletšo ya bona kgahlaong le baagišane bja maatla.

Musi o be a tshephile kudu go botseta e sego boganka bja go hwetša tsela ya gagwe. Bjalo ka moetapele wa go hlompiwa ka semelo se boleta, Go naganwa gore o humane tshepo ya batho ba basotho fao batho ba gagawe ba dutšego.

Morafe o a Aroganywa

Ge musi a hlokafa, morwa wa gagwe o ile a bitšwa bjalo ka molaodi wa ka moso. Se se hlotlile ke morwa wo mongwe wa maemo a godimo, Ndzundza, gomme ngangišano magareng ga tše pedi tše kopantšhitšego Ndebele. Mafelelong, go bile le ntwa ya go lwela tokologo, Ndzundza e ile a fenywa a bewa sefofaneng.

Yena le balatedi ba gagwe, ba ile ba ya go bohlabela, ba ya go dula karolong ya Steelpoort River Basin mo lefelo la go bitšwa kwasimkhulu, kgauswi le Belfast gomme Manala o hlomilwe bjalo ka moemedi wo mogolo mo lefelong la tatagwe.

Le ge go le bjalo, e be e se kgale pele ga dihlopha tše dingwe tšeo di etilwego pele ke barwa ba bangwe, ba tloga mo Matebeleneg. Sehlopha sa Kekana ba ile go Leboa gomme ba ya go dula kua Zebediela, le karolo ye nngwe, ka tlase ga Dlomo, e boeletše morago go East Coast go tšwa moo Ndebele tlholegago.

Translated by Lebogang Sewela