Vhuthada ha u Fuwa Notshi kha ḽa Afrika Tshipembe
Vhuthada vhuhulwane Afrika Tshipembe ndi u fhungudzea ha vhubvo ha mutoli. Afrika Tshipembe hu bveledzwa mutoli une wa swika 155 ubva kha dza mvelo dza flora ho vhambedzwa na 70% ya Australia. Nga mvelo ine ya swika 70% Australia ya mutoli wa hayani i bveledzwa kha muri wa Bluegum. Hedzo tshaka naho zwo ralo dzi fhasi ha mutsiko, tshiimiswa tsha muvhuso, tsha u shumela maḓi, tshi khou bvisa hei miri na zwinwe zwimela milamboni na vhuponi ha tsini nga u nwesa maḓi.U sa ambiwa zwavhudi zwo ita uri na vho rabulasi vhanzhi vha tupule miri ya bluegum. Asi zwavhuḓi u ṱavha miri hei u tshi khou itela mbuyelo ya mutoli. I ṱavhelwa u bveledza mabammbiri na dzi thanda, ngeno sunflower na canola dzi tshi tavhelwa u bveledza mapfura. Mitshelo ya u ṱoḓa notshi uri i kone u beba, fhedzi u bveledzwa ha mutoli kha hei miri zwi ya vha zwo fhungudzea, arali zwa nga vha hone.
U fuwa notshi Afrika Tshipembe zwi vha zwi tshi khou itwa nga dzi freelance, zwine zwa swika 1000. Huna hune ha fuwelwa hone hune ha swika 50, vhane vha vha vha tshi khou fuwela u rengisa hu vha hu 1000 nga u sa wanala vhubvo ha mutoli.
Mathomoni a 2000 ho vha na u ambiwa uri vhabveledzi vha Afrika Tshipembe hu pfi vha ḓo gonya ha vha 50 000 ton. Hezwi zwi vhonala zwi si nga siitee. Fhedzi huna tshikhala tsha u nga hula nga u kona u langa mmbi zwavhuḓi. U fana na kha manwe mabulasi, hu fanela u ṱhogomelwa. Uri mupo u kone u dzhia maanḓa.
Tshikhala tsha u Fuwa dzi Ṋotshi
U sa khou nyadza vhuthada vhune ha vha uri ho ambiwa nnṱha, hu sumbedza huna tshikhala tshinzhi tsha u kona u fuwa ṋotshi. Zwa u iswa uri dzi yo bebisa zwimela zwi ya kona uḓisa masheleni. Nga tshifhinga tsho fhelaho zwa uri dzi bebise zwimela zwo thusa vhukuma kha u ḓisa tshelede nahone zwi khou ṱoḓiwa nga huhulu ubva kha 10% uya kha 15% nga nwaha. Huna u humbulwa u huliswakha vha macadamia industry, nga maanḓa fhethu hune ha vha uri hu ya fhisa kha ḽa Afrika Tshipembe sa Limpopo na Mpumalanga provinces.Huna thendela ya u kona u ṱavha dzine dza swika 6000 ha hu vha huna dzi bluberries nga ngomu. Hezwi zwi nga ṱavhiwa lwa minwaha ya 7 ubva nga 2017, nga maanḓa kha ḽa Western Cape. Zwine zwa vha vhukati ha 30 000 na 40 000 dzine dza vha nntswa dzine dza vha dzi tshi khou ṱoḓelwa u bebisa tshimela tsha blueberries. Vhafuwi vha ṋotshi vha fanela u ḓi lugisela u hula ha mushumo. U lulamisa kha tshekede ya u badelwa zwa u bebisa zwimela zwi ḓo ita uri hu vhe na tshelede ine ya ḓo dzula i tshi khou dzhena.
Sa vhunga Afrika Tshipembe ho fhambana na manwe mashango, u fuwa ha ṋotshi hu fanela u ḓowela nyimelo dzoṱhe. Vhafuwi vha ḓo tea u ḓivha milayo miswa na kulangele kuswa. Zwa u tshinyadziwa ha dzi nnḓu dza hone hu kha ḓi vha vhuthada na u tswa zwi khou fanela u fhungudzea. Vhunwe vhupo vhune ha khou ṱoḓa u lavheleswa hu ḓo vha hu tshi khou ḽiwa mitoli hu tshi khou ṱhogomeliwa.