Mountain Ground Squirrel
Maxindyana wale hansi ka ntshava

© Marinda Louw

Vito

Maxindyana wale hansi ka ntshava [Xerus Princeps]

Xivumbeko

Maxindyana xale hansi ka ntshava endzhaku axi vuriwa ki i “subspicies” xa Maxindyana xa Cape Ground, kambe sweswi se xi tekeriwa nhlokweni ku i “spicies” hi xoxe. Xithlela xi tiveka tiveka tanihi Maxindyana xa Koako Ground. Xi kula eka Maxindyana xale Cape Ground, naswona xi tika 1.4kg. Ncila wa xona na milenge yale mahlweni na yona yi lehile ku tlula sesi wa xona wa “spicies”.
Swirho swale henhla swa mirhi iswa muhlovo wa “bright fawn”, na nsoho wo basa eka matlhelo hinkwawo ma “dorsum”. Swirho swale hansi swo basa, na ncila wo tlhumela lowu kombaka mabhandi manarhu ma ntima, ku hambana na leswi mbirhi swa Maxidyana xa Cape Ground. Matino ma vonakala mari ma xitshopana ku ngari mo basa. Mavoya ya mirhi na wona ma vonaka ma vevuka ku tlula leswi xakelanaka na xona.

Swakudya

Swi dya swakudya swi xiyimo xale henhla swo fana na, “bulbs”, timhitsu, na swimilana swa rihlaza, na timbewu ta Acacia. Nkarhi wun’wana swi pima timitara timbirhi kuya ehenhla emakwatini leswaku swita kota ku tshovela matluka ma rihlaza, tiberi na matluka ma misinya ya maxonja.

Ku Veleka

Xi bebula kwalomu ka vana va nharu endzhaku ka ku tika masiku ma 48, hakanyingi hi nkarhi wa ximumu kambe swi nga engetela nkarhi wo veleka ku fika eka xixika.

Mahanyelo

Swi huma emihochweni kahle endzaku ko xa ka dyambu, swipisisi leswi tlhariha na nhlikani. Leswaku swi kota ku hanya kahle eka xiyimo lexi swi hanyaka eka swona, swi hanya ntsena hi mintlawa leyintsongo, nkarhi wun’wana hi mbirhi-mbirhi. Muhocho wun’we wu akiwa exikarhi ka ndhawu ya maribye. Mihocho leyi oloveke, leyi nga tikiki ku fana na leyi ya Cape Ground Squirel, yina xisaka xin’we ntsena. Makaya ma swona mahlayeriwa ku suka eka tihekitara ta 40, leyi swi nga ta dya matsavu.

Laha Swi Tshamaka Kona

Maxidyana xale hansi ka ntshava xi tshama eka mbhangu wo oma wo kala mati.

Laha Swi Kumekaka Kona

Swi hangalakile ku suka eAngola, Namibia ku suka eFish River Canyon kuya en’walungwini, swi landzelela ndhawu ya le vupeladyambu bya Namibia kuya ehenhla ka Koakoveld. Swi tlhela swi kumeka etindhawini letintsongo ekule ka xifundzhankulu xa Northern Cape kuya endzelekanyeni wa Namibia.