Moya wo Nyenyemuka HIV/Aids

© Eric Miller

Alicia Mdaka, museketeri ariyexe wa muti wa yena hinkwawo, a avelana kutwa kuvava naku tsanwiwa endzhaku ko lahlekeriwa hi vana na ntukulu wa yena hikokwalaho ka HIV/Aids, xikanwe nakuva yindlu yakwe yivuriwa 'yindlu ya Aids'.

'Yindlu ya Aids'

Hi lembe ra 1964 ndzi ve na nwana loyi anga thyiwa vito ra Olive. Hi 1966 ndzi kuma unwana - Phyllis, loyi sweswi anga na malembe ya 15 ari na xitsongwatsongwani xa HIV/Aids. Kenneth u tswariwile hi lembe ra 1969 naswona Prudence, loyi anga lova hikwalaho ka Aids, kufana na Olive, a tswariwe malembe mambirhi lawa landzeleke.

Ntukulu wa mina wa nhwenyani, Zizipho, u tswariwa na xitsongwatsongwani xa HIV kusuka eka mhani wa yena, Prudence, loyi arina HIV. Loko ndzi ngarikona vamakhelwani ava tshama va vitana yindlu ya mina 'Aids house'. Ntukulu wa mina wa nhwenyani Juliette uva twile vakarhi vavulavula kutani andzi byela.

Vamakhelwani ava swivula eka vatukulu vamina, 'Ahi swilavi leswaku mitlanga na vana va hina. Endlwini ya kan’wina kutele ngopfu Aids, naswona mita tluleta vana va hina.’ Lowu akahari nkarhi lowu vanhu avanga tivi ngopfu hi Aids naswona un’wana na un’wana ayi chava swinene.

Sweswi, swilo a swaha fani. Hinkwerhu hitiva vanhu lavanga lova, ngopfu ngopfu emindyangwini ya hina. Masiku lawa, loko xirho xa ndyangu wa mina xuvabya , hambi kuri hi Aids, vavasati hinkwavo kusuka e kerekeni ya mina vata vatandzi vona, vatisa supu na swakudya kutani vatlhela va burisana na mina hi yona.

Aswaha fani na khale laha munhu atshama ari swakwe. Sweswi kuna nseketelo. Kuringana 15 wa malembe, nwana wa mina wa nhwenyani Phyllis ari eku lwisaneni na xitsongwatsongwani xa Aids. Kuringana nkarhi lowu woleha arina TB leyi ayinga holi naswona ari exibedlele kuringana tinhweti totala.

Sweswi madokodela veri utshungulekile hi TB, kambe une mfukuzani ya khwiri na xivindzi. Ahi khale aheta kundzi byela leswaku vutomi bya yena byita nwi lahlekela. Leswi swindzi twise kuvava swinene.

Translated by Ike Ngobeni