Ukuniselwa Kwamadlelo

© U.S. Geological Survey
Nini lokunisela amadlelo kanye namanzi amaningi adingekayo? Noma ingabe kudingekile ukuba nisele? Kuye endaweni, imvula inganikeza umswakama okwanele kwezitshalo ezithile, kodwa ngezikhathi zokushintsha amaphethini ezulu, ukuchelela manje sekudinga ukufaka imvula.
Amanzi amaningi kakhulu, ngaphandle kokuchitha futhi ebiza kakhulu, angaphinde aqede izakhi futhi enze imbangela yamanzi. Ngokuphambene, amanzi amancane kakhulu angalinda ukukhula kokudla.

Izidingo Zokunisela

I-Clover
I-Clover ikhule ezindaweni ezifanele zokukhiqizwa kwe-ryegrass. Iwashi elimhlophe nelomvu lidinga 800 mm noma ngaphezulu ngonyaka. Ukunisela: 25 - 50 mm ngesonto. Ukubekezela kokubekezela kwesomiso.
I-Balansa clover ingakhula ngaphansi kwama-350 mm emvula ngenkathi i-close ye-Berseem idinga imvula engaphezu kuka-600 mm, noma ngaphansi uma ixhaswa ngokunisela.
Unyawo lomkhumbi
Inyawo lezinyawo likhula kahle emazingeni apholile nangemvula ngaphezu kuka-900 mm. Iphendula kahle ekunkeleni kepha hhayi njengezinye izitshalo zokudla.
I-Eragrostis tef
Akukho ukuchelela okudingekayo uma ukhula kahle ngaphansi kwezimo ezomileyo noma lapho imvula ingaphezu kuka-400 mm.
Fescue
I-Fescue ivame ukukhulelwa ezindaweni eziphakeme zemvula futhi izozuza ekunkcenkcesheni ngesikhathi sezinyanga zasebusika ezomile ezindaweni zemvula zasehlobo. Kufanelekile ukutshala enhlabathini enamanzi noma emanzi.
I-Foxtail buffalo
I-tolerant kakhulu yesomiso, i-foxtail ingakhula ezimweni ezivela kumvula eyi-100 mm - 1 000 mm ngonyaka, kodwa ayikwazi ukubekezelela inhlabathi yamanzi.
Ngaphansi kokunisela, umanyolo ungavunwa kuze kube izikhathi eziyishumi ngonyaka ngamunye ngezikhathi ezinsukwini ezingu-35 kuya ku-40.
Utshani baseGuinea (i-Panicum esiphezulu)
Kudingeka amanzi angaphezu kuka-500 mm ngonyaka ukuze akhule isivuno esihle saseGuinea.
Utshani lwe-Kikuyu
Imvula engaphezu kuka-750 mm iyadingeka ekukhiqizeni iKikuyu, kodwa ingakhula ezindaweni eziphansi lapho kuniselwa khona ukuchelela kudinga ukwengeza izidingo zamanzi.
Ilusene
Efanelekile njengodlelo olomile kanye nemvula engaphansi kuka-500 mm, isivuno se-lucerne sithuthuka ngaphansi kwezimo ezaniselayo.
I-Paspalum
Kunganiselwa noma kukhule ngaphansi kwezimo ezomile lapho kunamvula okungenani 650 mm.
I- Rhodes
I-Rhodes ikhula ngokwemvelo ezindaweni ezomile zaseMpumalanga Kapa kodwa ingakhula ezindaweni ezingaphansi komhlaba nge imvula ka 400 mm - 1 000 mm.
I-Ryegrass (yonyaka)
Akufanelekile ukukhiqizwa kwe-dryland. I-Ryegrass kufanele ikhule ezindaweni ezinemvula ehlobo ephakathi kuka-1 000 mm. Ukunisela okunconywayo ezinhlobonhlobo zenhlabathi kunama-25 mm njalo ezinsukwini ezine kuya kwezingu-5 uma kutshalwa ngoJanuwari/Februwari bese kuthi 25 mm ngesonto lonke isikhathi sokukhula.
I-Ryegrass (isetshenziswa isikhathi eside)
Kufanelekile ukukhiqizwa ezindaweni ezipholile lapho imvula isakazeka phakathi nenkathi futhi idlula 1000 mm.
Smuts finger grass
Iyakhiwe ezindaweni ezomile futhi ikhetha imvula yasehlobo engaphezu kuka-500 mm. Awufanelekile enhlabathini emanzi.
Amabele
Njengoba isitshalo esivumela isomiso, imifino ifaneleka emadlelweni omile noma lapho imvula ingama-400 mm noma ngaphezulu.
I-Babala noma i-pearl yamabele (Pennisetum glaucum)
Futhi isitshalo esibekezela isomiso, i-babala ifaneleka emadlelweni omile noma lapho imvula ingama-400 mm noma ngaphezulu. Awubekezelelisi inhlabathi emanzi.
i-lovegrass (i-Eragrostis curvula)
I-Lovegrass ikhetha inhlabathi ekhanyayo nemvula engaphezu kuka-650 mm kodwa ingaphila ngemvula engamamitha angu-450 mm. Ukunisela kungase kwenezela imvula.

Isikhathi Sokunisela Amadlelo

©Chris Daly
Imvamisa yokunisela incike ezinhlobonhlobo zezitshalo, ukutholakala kwamanzi, okuqukethwe kwamanzi enhlabathi, isilinganiso se-evapotranspiration kanye nokujula kwezimpande zezitshalo. I-Water Research Council (WRC) incoma ukuthi ngomanyolo ngamunye, inhlabathi kufanele ihanjiswe emkhakheni wezinsimu endaweni yempande yedlelo. Mane nje, lokhu kusho ukuchelela okude, kaningi kangako.
Ngokuvamile, ukuchelela kusetshenziswe isikhathi esingaphansi kwalokho okungaholela ekubambezelekeni ekukhuliseni i-nitrogen. Ngokuvamile, umanyolo usetshenziswa ngemuva kokudla kudliwa noma kudliwa hay futhi kufaka ukuchelela.

Translated by Nsika Khoza