Ukulala Kwezinkukhu

© Chris Daly

Eziningi izinkukhu zikhuliswe phezulu kongqimba onusakazwe phansi. Uma iphathwe kahle, ukulala kusiza ekuthuthukiseni inhlalakahle yezinyoni kanye nempilo, ngokwenza phansi kufudumale njalo kupotozeke.Ibuye ithathe umswakama, okusiza izinyoni ukuba zome njalo kunciphisa ukuxhumana nomfucuza okungenzeka ukuthi kubangele ukudala izibhansela, ukushisa kwesikhumba nokuvuvukala. (Funda kabanzi mayelana nokuphathwa kwephansi lapha.)

Yiziphi impahla?

©Chris Daly
Kunezici eziningi okufanele zicatshangelwe uma ukhetha uhlobo lwezinto lapho izinkukhu okufanele zilale kuzo.
Izindleko zibalulekile ukucatshangelwa, njengoba kunomthelela oqondile ngenzuzo yebhizinisi lezinkukhu.Ucezu lwamaphayini nezinhlayiyana zezihlahla ezisampushana yizinto ezikhethwa kakhulu, kodwa zinganqumela ekunikezeni inzuzo kwezinye izindawo.Izembozo zelayisi zingase zibe yinto enhle uma zitholakala ngentengo engabizi.
Kodwa-ke abalimi akufanele baphuphuthekiswe yimali yezinto ezibonakalayo, njengoba imali esetshenzisiwe ngokusebenzisa izinto ezingcono zingenza ukungafani kokuqala kwemikhiqizo phakathi kwemikhiqizo. Umthelela wezindleko zokuhamba ngentengo yonke kufanele ucatshangelwe. Abalimi abaningi basebenzisa izinto ezitholakala kalula emapulazini abo. Izinyoni zingakwazi ukukhiqiza amathani namathani omquba, ngakho-ke ukulahlwa kwezinto kufanele kuhlolwe.
Imfucumfucu yenkukhu - ingxube yokulala, umgquba kanye nempaphe - yenza izinto ezicebile zomquba. Abanye abalimi bayayithengisa njengomanyolo, kanti abanye bayisebenzisela ukukhulisa inhlabathi emasimini abo emifino noma emadlelweni. Ukuze isetshenziswe njengomanyolo, impahla yokulala kufanele ibe yinto ekwazi ukubola kalula.Nakuba kuphikisana nomthetho ukuthengisa udoti wezinkukhu, lo umthombo oshibhile wa-non proteine nitrogen okuyinto elungele izinkomo, izimbuzi nezimvu. Udoti kufanele ondlwe ngendlela efanele futhi usetshenzwe ukuze ugweme izingozi zempilo kubantu abakhona. Kumele futhi kube lula ukugaya, akufanele iqukethe iglasi, izinsimbi, ubuthi, izinto ezivela ngaphandle, izidumbu ezifile, amagundane kanye namaprotheni ezinkomo. Izilwane ezithola ukondla kufanele zigonywe ngokumelene ne-botulism, isifo esibangela ukukhubazeka kwezilwane ezinegciwane.
Uma ubheka izindawo zomzimba zendaba kufanele kube:
  • Ngokushesha usomile. Udoti olungomile luzobangela intshabusuku,ukushiswa kwezinyawo nesidumbu sesilwane esingafunwa. Iphinde ikhuphe i-ammonia eqinile futhi ikhuthaza ukukhula kwamabhaktheriya anobungozi kanye nesikhunta.Okuhle ukugcina amazinga omswakama odoti phakathi kwamaphesenti angamashumi amabili nanye kuya kumashumi amabili nanhlanu.Uma uhlangane ndawonye njengebhola, kusho ukuthi umanzi kakhulu.Uma ulula kancane kulungile. Uma ungabambeleli nhlobo,kusho ukuthi wome kakhulu.
  • Lezi zinto kuzodingeka ziguqulwe njalo futhi zilawulwe ngendlela yokuvimbela ukucwenga nokuthungwa ngokweqile.
  • Akufanele kube nobuthi, ingilazi, izinsimbi nezinye izinto ezingaphandle ezifaka izingozi zezempilo.Ezinye izinkuni eziqinile ziqukethe isikhunta esilimaza izinyoni. Amagobolondo amantongomane akuzona izinto zokulala ezibizayo ezindaweni zokukhiqiza amantongomane, kodwa ingaba nezidakamizwa eziyingozi.
  • Ngabe kufanele afudumele ukugcina amaphuphu emakhazeni.Umhlabathi awuyona into enhle njengoba ungafudumele kalula futhi izinyoni azikwazi ukuhamba kuwo uma usakazeke kakhulu.
  • Izinhlayiya eziphezulu. Noma yikuphi okukhudlwana kunama-30 mm, okufana nommbila ochotshoziwe kanye nezinkuni zezinkuni kungalimaza izinyawo zezinkukhu namabele futhi ekugcineni kube nomphumela wokudwengula kwezidumbu. Izinto ezincane kune-2 mm, njengokolweni oqoshiwe, noma utshani, ngakolunye uhlangothi, kuveza uthuli olonakalisa inyoni nempilo yabantu.

Translated by Nsika Khoza