Izidingo Zokudla Ezidingekayo Zezinkomo Zobisi

©Rykie Visser Agrinet / Gibson Supplies
Ngenkathi efuna ukuthenga izinkomo zobisi lapho eqala ipulazi lezimbuzi, kuzomele kwenziwe ezinye izindawo eziyisisekelo ngaphambi kokuletha izinkomo epulazini elisha. Ukwakha izakhiwo ngenkathi izinkomo zivumelanisa epulazini elisha zizozicindezela futhi zilimaze ubisi babo.
Izinkabi ezidinga izinkinga zidinga indawo lapho zingadla khona futhi zifakwe ubisi okungenani kabili nsuku zonke kanye nendawo yokulala ukuze ziphumule. Izindlu zezindlu ezinomile, amathole nezinkomo ezineminyaka ehlukene nazo ziyadingeka. Izidingo ezidingekayo zixhomeke esimisweni sokudla okufanele sisetshenziswe.

Uhlelo Lokondla iZinkomo Zobisi Emadlelweni

©Louise Brodie
Ukuze uthole uhlelo olusekelwe emadlelweni, kudingekile indawo yokutshala umhlaba ngotshani. Ubukhulu besidlelo kufanele kube okungenani ihektare elilodwa kuzo zonke izinkomo ezintathu ezilahlayo ezinezinkomo ezengeziwe ezomileyo nezinkomo ezimile. Isistimu esekelwe emadlelweni idinga indawo yokugcina imishini yokunisela ukuchelela amadlelo.
Lokhu kuyadingeka ukufaka imvula yemvelo, engaba yinto engavamile ngenxa yesomiso yonyaka nesikhathi eside. Kudingeka imigqa yamapompo kanye nokunisela emanzini okuhlinzekela amadlelo. Amathanga amanzi okuphuza kufanele ahlinzekwe emadlelweni. Lokhu kungase kube isitsha esinqunyiwe noma esingahambayo.

Uhlelo Lokhaphelo lweZinkomo Zobisi

©Marinda Louw
Inqubo ehlukile uhlelo lwe-zero-grazing. Izinkomo zondliwa ukulinganisa okuphelele (TMR) kabili ngosuku. I-TMR iyindlela yokondla izinkomo ezihlanganisa umanyolo, okusanhlamvu, ukuphakela kwamaprotheni, amaminerali, amavithamini kanye nezithasiselo zokudla kumxube owodwa wesondlo.
Izilwane ziqoqiwe futhi zondliwa ngokwezigaba zazo zokukhiqiza. Isibonelo, umlimi wobisi uzoba nezikhala ezihlukene ezivulekile zezinkomo ezilahlayo, izinkomo ezomile, izinkomo ezineminyaka ezahlukene kanye namathole. Ipeni ngalinye kufanele libe nesitshalo sokudla kanye namanzi wezintambo ezikhethekileko zezinkomo ezincane noma emifudlana encane yamathole.
Ukufakwa kwesikhala kungaba inhlabathi noma ukhonkolo esekelwe. Izitshalo ezisekelwe emhlabathini zidinga indawo enkulu engaba ngu-50 kuya ku-100 m² ngenyanga ngayinye ngokuya komthamo wokuqina kanye nemvula. Ukuze uthuthukise amanzi, ipenki kufanele ibhekeke emgodini wokudla. Uma kungenjalo, ukunyathelisa emgodini wokudla kungabangela udaka olujulile kanye nezimo ezingenabugovu. I-apron ekhonkritha okungenani ngamamitha angu-2-3 ububanzi eceleni kwendawo yokudla, ingavimbela indawo ukuba imanzi futhi idaka.

Translated by Nsika Khoza