Zwithu zwo Doweleyaho kha u Kulumaga Bulasini ḽa dzi Kholomo dza Mafhi

©Chris Daly
Hune ha vhewa hone mafhi hu fanela u dzula ho kulumagiwa tshifhinga tshoṱhe,hu kule na fhethu hune havha na mashika. U fhea fhethu hune havha uri hu dzula mafhi, nnḓu dza dzi kholomo na zwinwe zwa vha zwo tingeledza na uri mafhi avhe asina zwitzhili na u thivhela uphaḓalala ha zwitzhii. Hune ha dzula dzi kholomo hu fanela u dzula ho kulumagiwa, na ha u eḓela hune ha vha uri ho kulumagiwa huna sawdust fhasi,na maḓi ane avha avhudi. Ndi zwa ndeme hafhu uri hune ha dzula kholomo hu fanela uvha hu tshi dzhena muya zwavhuḓi. Zwa dovha zwa vha zwa ndeme u thivhela zwikhokhonono, rodent na zwiṋoni fhethu hune havha uri huna mafhi u sa tendele zwimange kana khuhu dzi tshi ya.
Hune havha uri huna mafhi hu fanela uvha ho itwa nga semende, ine iya kona u kulumagea. Nga tshifhinga tshine ha vha hu tshi khou hamiwa mafhi. U fanela u ḓivha uri fhethu hune havha hu tshi khou dudela hu ya ḓala zwitzhili. Muhami wa mafhi u fanela u ṱamba zwanḓa nga murahu ha musi asaathu thoma u hama na musi atshi fhedza kholomo inwe na inwe u fanela u vha o ambara na zwiambaro zwine zwa vha uri zwo kuna zwine zwa vha zwo vala na khofheni hawe, o ambara na maglove, mabutsu na ma overall. Nga murahu ha musi wo ṱamba, u fanela u ṱamba zwanḓa nga mushonga nga murahu ha musi u saathu hama inwe kholomo. U fanela u hamela kha bakhethe ḽine ḽa vha uri ḽo kulumagiwa hu sini kha plastic.

Nḓila dza u Hama

©Chris Daly
Kholomo dzi fanela u hamiwa nga murahu ha awara dza 12 nga ndaela. A u fanela u hamula zwine zwa swika lurahu nga ḓuvha ngauri hezwi zwi nga tshinyadza. Kholomo dzine dza vha uri ndi khulwane dzine dza vha uri ndi kale dzi tshi khou hamiwa dzi ya vha dzi na zwitzhili kha maḓamu. U fanela u hamula dza u tou thoma ṱhukhu, wa kona uḓa nga kholomo dzine dza vha uri dzi na mafhi matete, wa kona u tevhela nga kholomo khulwane. Kholomo dzine dza vha uri adzi na mutakalo mafhi ahone afanela u bviswa asa ṱanganiswe na thethe dzine dza vha uri dzina mafhi avhuḓi. Namusi u tshi fhedza u fanela u ṱamba zwanḓa.

U Kulumaga Maḓamu

©Chris Daly
U fanela u kulumaga ṱhungu na maḓamu nga murahu ha musi wo fhedza u hamula. (Fore-mafhi ahone athusa kha u fhungudza uwa ha zwitzhili ngauri huna zwitzhili zwihulwane)u ṱanzwa nga murahu ha mithethe ya 20 ndi 50% u fhira u ṱanzwa lwa mithethe ya rathi. Dzi ṱhoḓuluso dza zwino dzi vha dzi tshi khou ri ṱhukhu i fanela uvha yo thoma ya omiswa. U saathu hama. Wa fanela u ṱanzwa ṱhukhu na tsini nayo wa phumula nga thavhula yo omaho. Wa ṱanzwa maḓamu nga maḓi a u dudela na mushonga wa hone wa omisa nga thavhula.

U Lovhea Thungu

©Chris Daly
Zwa u lovhea ṱhungu ndi zwa ndeme zwi ya thivhela u langa ha mastitis. Inga fhungudza u kavhiwa nga 70% uya kha 80%. Dip i fanela uvha na glycerine, lanolin kana zwinwe vho zwa lukanda. U fanela u lovhea u saathu hama, u dzulela u kulumaga ṱhungu, u fanela u lovhea 30 second wa linga mastistsis na dzi ṱhungu dzine dza vha uri dzo oma nga thavhula nthihi ine wa fhedza wa i laṱa kha kholomo nthihi.
U thivhela u kavhiwa ha mafhi, u fanela u zwiita vhuṱanzi uri ṱhungu dzo kulumagiwa nga murahu ha u hamula. Huna phambano vhukati ha u hama na u lindela u hama u fanela u shumisa dip fhedzi arali zwotea. Arali u tshi khou ṱoḓa u shumisa teat ine yavha uri yo tea bigiri kana wa tou fafadzela u tshi khou shavhisa zwitzhili dzi bigiri da hone dzi fanela u ṱanzwiwa tshifhinga tshoṱhe ha hamiwa na zwoṱhe.

U Kulumaga Zwishumiswa

©Chris Daly
Zwishumiswa zwa u hamula zwi fanela u kulumagiwa hu tshi tou fhedza u hamiwa. U fanela u thoma ngau zwi kulukusha nga maḓi a u fhisa wa kona u ṱanzwa nga zwithu zwa hone zwa u ṱanzwa. Nga murahu ha u kulumaga, wa kona u hamula wa omisa i fanela u vha yo oma hu tshi hamulwa lutevhelaho.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe