Vhuthada Vhunzhi ha Tsukanyo kha Nguluvhe

U Farea Malani

Kanzhi dza u farea zwiitea kha ya tsadzi ine ya vha i tsini na u beba, zwine tsumbadwadze dza hone ha vha u oma ha faeces, kana i tshi dzula i tshi khou kuma nga vhuṱungu vhune ya khou pfa hone hune ya fhedza i songo bveledza tshithu.
U Lafha
Unga kona u lafha nga u engedza fibre kha zwiḽiwa. Nga murahu ha dzi vhege dzo vhalaho i saathu thoma, zwiḽiwa zwidala kana bran. Zwi nga engedzwa kha zwiḽiwa u thivhela ya tsadzi uri dzi sa faree thumbuni. U fanela hafhu u londa uri nguluvhe dzi kone u swikelela maḓi.
Vha American Pig Association vha tsivhudza vho rabulasi uri vha kone u lafha u fare kana thumbuni nga ufha nguluvhe zwiḽiwa zwine zwa vha zwo ṱangana na apple ḽiṱuku, prune kana cranberry huna maḓi ane a swika 3/4. Wa engedza nga zwifhuri kana nga mitshelo kha zwiḽiwa zwa hone zwi nga thusa.

Organ Displacement

©Glenneis Kriel
Hezwi zwi ya itea kha minwaha minwe na minwe fhedzi kanzhi zwi kwamesa dza tsadzi musi dzi tshi vho lemela 25kg uya kha 100kg. Mala a zwiguluzwana aya kwamea arali dzi tshi tambula nga u dzula dzi tshi khu tshuluwa.
Nguluvhe dzine dza vha uri dzo kwamea dzi vha na thumbu ine yavha uri yo oma. Ho kwameaho hu ḓo sikita wa wana i tshi khou vha na vhuṱungu vhune havha uri ho vhala na u tshuwa zwenezwo zwi ya ḓisa lufu. Musi dzi tshi ṱoliwa dzo no fa, hune havha uri ho kavhiwa, kanzhi kha spleen, thumbu kana tshivhindi, zwi ya vha zwi zwihulu kanzhi huya vha huna malofha.
Uya nga vha NADIS Animal Health Skills, usa dzudzanea ha dzi organ zwi ya vhanga u ṋaṋisa zwithu, kuḽele kwa vhuria musi hu tshi khou ḽiwa zwiḽiwa zwo thabaho, kuḽele kwa erratic u ḓala ha zwiḽiwa.
U lafha
U kona u langa na u langa ha zwiḽiwa zwi ya thusa u thivhela. Nahone nḓila dza vhuḓi dza u thivhela vha South African Pork Producers Organisation kha bugu ya vho ya, nguluvhe dza mbuyelo, vho amba uri vho rabulasi vha fanela ufha nguluvhe dzavho zwiḽiwa luraru nga ḓuvha u fhungudza uri dzi sa takalese, na uri dza tsadzi dzi dzule dzo dzika dzi sa vhe dzi tshi khou sokou fhufha fhufha.
U tshuluwa hu ya lafhea na u thivhelwa.

Rectal Prolapse

Kha rectal prolapse, nga hafha ha u fhedzisela ha mala hu ḓo vha hu tshi khou shuma ubva kha bunyu. Hezwi zwi vhonala nga maanḓa kha nguluvhe ṱhukhu. Uya nga vha nguluvhe dza mbuyelo zwi ya vhanga vhuṱungu kha thumbu zwa kona uvha na vhuthada kha ṱhukhu vhuria. Mulimo sa mycotoxins une wa vha wo vhangiwa nga u sina kha zwiḽiwa uya ita uri nguluvhe dzi vhe na hovhu vhuthada.
U lafha
nguluvhe dzine dza vha uri dzo kavhiwa dzi fanela ubviswa kha dzinwe dza fhiwa zwiḽiwa zwine zwa vha uri zwo thaba arali zwi tshi nga konadzea.Vha nguluvhe dza mbuyelo vha tsivhudza vho rabulasi uri vha songo bvisa tshipiḓa tsha rectum tshine tsha vha tshi tshi khou nembelela: “kanzhi tshi ya bva tsha sia tsho vulea.” U lemela ha musi i tshi khou ya u vhulawa hu ya kwamea.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe