Tshikalo tsha mvula tshi ya taluswa nga uvha yo linganelaho, ya vhukati na mvula ya tshirulu zwi tshi khou bva nga tshifhinga tshine ya nga na ngatsho nga awara. Sa tsumbo mvula ine ya vha uri ndi yo linganelaho ndi - 2.5 mm, ya vhukati ndi - 2.8 to 7.6 mm ya tshirulu ndi - 7.6 mm nga awara.
Uya nga vha mutsho vha Afrika tshipembe, mvula ine ya vha 1 mm i vha i tshi khou lingana na 1 litre ya madi nga 1 m x 1 m arali asi khou fhalala.
U Sikiwa ha Mvula
Mvula i sikiwa nga makole. Makole a sikea arali ho vha na muya wo thabaho. Muya wo thabaho uya phadalala zwi tshi khou itwa nga, muya mutuku nntha tshikhalani, wa kona u swika hune wa fhola. Muya une wa vha wo fhola uya swika hune wa tangana na water vapour ndi hone hune ha kona u vha na marotha. Musi marotha atshi khou sikiwa, haya marotha aya vha atshi khou kona u hula u swika atshi vho tou lemela kha muya une wa vha uri u khou da akona u wela fhasi shangoni.Makole
Stratiform makole avha tshi tou nga nguvho, avha o vala fhethu hune havha huhulwane. Stratiform makole ahaya a sikea musi leyara ya muya i tshi khou kombetshedzea u hula ya kona u vala fhethu hothe, arali nntha nntha ho thaba ha vha hu tshi khou di hula hu sa khou ima, stratiform makole haya aya kona u disa mvula khulu na mahada.
Cumuliform ndi makole, ane avha tshipulumbu a tou nga livhone kanzhi avha tshi khu bvelela nntha. Kutshimbilele hokwu kwa uya nntha ku ya ita uri hu vhe na u tsitsikana, u lapfa, cumulonimbus makole ane adisa na dzi phenyo.
Mvula ine ya Talula
Mvula ya Convection
Convection i sikiwa musi hu tshi takuwa muya wa u dudela wa wo thabaho u tshi khou bva kha shangoni. Cumulonimbus kana cumulus makole a hone aya mbo di sikea ha kona una mvula nga ndila ya dzi phenyo.
Dzi phenyo dzi fhelekedziwa nga muya wa maanda, na mvula khulu tshinwe tshifhinga na tshifhango. Fhethu hune ha vha sogani, marotha a mvula ubva kha dzi phenyo aya swika ono noka nga u evaporate asa thu swika fhasi. Dzi mvula dzo raliho kanzhi dzi vha hone tshilimo, fhethu hune ha fhisa ngauri hu ya vha huna u tangana ha muya wa u fhisa na wo thabaho.
Mvula dza Orographic
Orographic dzi vha hone musi hu tshi vha na mimuya yo thabaho dzine dza vha dzi tshi khou bva dzi thavhani. Makole a Nimbostratus a thoma dzi mvula nga ndila ya lurumbu lwa muya(muya wa nntha) wo bva dzi thavhani. Dzi mvula dzi vha dzi songo dala kha lurumbu lwa leeward (muya wa fhasi) wa dzi thavhani. Hafha fhethu hu dzhiiwa sa fhethu hune ha vha na murunzi wa mvula.
Little Karoo, u mona na Oudtshoorn, ndi hone hune ha tou vha tsumbo ine ya vha ya maanda ya murunzi wa Afrika Tshipembe. Mvula dzine dza vha kha lurumbu lwa windward, lwanzheni, dubo lwa dzi thavha dza Outeniqua zwi nga fhira 1 000 mm nga nwaha, fhedzi kha zwipida zwinzhi zwa Little Karoo, dubo ya leeward ya dzi thavhani, hu vha hu fhasi ha 200 mm.
Frontal kana Mvula dza Cyclonic
Mvula ya Frontal kana cyclonic i vhangiwa nga usa vha na ufhisa u mona na dzi cyclone. Hezwi zwiitea musi muya wa masi wa u dudela, muya wa front wa u fhisa,u tshi tangana na muya wa u rothola hu ya kona u bvelela cyclone, ndi tshithu tshine tsha vha na u rothola nga ngomu na mufhiso wa nga nnda.
Muya wa u dudela uya kombetshedziwa uri u gonye nntha ha fhethu hune ha vha ho tsitsikana hu tshi khou rothola. Muya une wa vha u tshi khou gonya ubva vhukati uya swika hune wa fhola, wa kona u swika makole a nimbostratus zwine zwa fhedza zwi tshi khou ita uri hu vhe na dzi mvula nnzhi kha vhupo honovho.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe