Mutshelo wa Dragon - Mushumo na Mbuyelo

© Pete Birkinshaw

U dala ha mitshelo hei zwi vhonalesa nga maanda kha la Asia, ine iwela fhasi ha mitshelo mitanu ya khwinesa, i tevhela mitshelo ine ya nga lychee na miomva. I dovha hafhu ya divhiwa sa pitaya. I taluswa nga tshivhumbeo tshayo na muvhala wayo China. Mitshelo hei ine ya vha na mutakalo ya dovha ya vha na maanda a u sa khwathisa, zwi alelulwa u vhada nahone iya difha i tshi khou liwa i thethe.

Vhabveledzi vhane vha nga vha Amorentia Estate & Nursery in Limpopo vha kha u dzudzanya lwendo lune vha do vha vha tshi khou gudisa vharengisi na vharengi nga ha mbuyelo ya mutshelo wa dragon Afrika Tshipembe.

Mushumo wa Mutshelo wa Dragon

©Fairie Anne Acebedo-Domingo

Mushumo muhulwane wa hoyu mutshelo ndi u tavhiwa uri u liwe u mutete nahone uya rengiswa nga vharengisi vha Afrika Tshipembe. Na hone mutshelo uya kona u vhewa wa shuma kha zwibveledza zwinzhi u fana na dzi rolo dzo omiswaho, fruit bars, ice cream, jams, juices, pastries, as fruit pulp na kha yoghurt. Juice ine ya vha kha tshaka dza tsuku iya shuma sa dai ya mupo. Dzi tie dza mutakalo, madi na vodka zwi ya dovha hafhu zwa tanganiswa na muthetshelo wa dragon na hone mitshelo iya shuma kha u ita veini.

Luvha line la vha uri alongo vuliwa li ya kona u bikiwa la liwa sa muroho na matari unga kona u avhilisa wa nwa sa tie. Tshimela tshi ya shuma sa mushonga kha dzi ngade wa dovha wa shuma sa tshithu tshine tsha vala luhura.

Vha gudedzi la pretoria vha khou ita dzi tsedzuluso kha u shumiswa ha mutshelo wa dragon uri u shume kha zwa u tamba. Ho waniwa uri zwithu zwa mutshelo wa dragon zwina zwithu zwithihi u fana na zwa tshikhopha nahone ungari dragon i ya fhira tshikhopha lwo no swika fumi. Zwine zwa vha nga ngomu ha dragon zwi ya kona u kunakiswa, u thusa kha uri usa tavhanye u hula, u khwathisa lukanda na u nntsha zwithu zwine zwa sa vhe na mushumo kha lukanda.

Lukanda lwa mutshelo hoyu lu ya ita zwine zwa swika 22% ya tshileme tsha mutshelo wone une, fhedzi hezwi zwothe zwi ya latiwa. Zwine zwa vha zwo bviswa kha mutshelo zwi vha zwina pfushi ine ya swika kha anthocyanins – zwa ndeme zwa antioxidant. Zwine zwa vha zwo bviswa kha mutshelo wa Dragon zwi nga shuma kha zwithu zwo yaho nga u fhambana: unga zwigera zwa bva dzi thanda dzo fhambanaho wa zwishumisa kha u ita tie. Luphuse lwa makanda haya lwo vhonala uri lunga thusa vhukuma na kha malofha azwi khokhonono. Hangei Philippines, luphuse lwo vha lu tshi shuma u ita dzi noodles dza muvhala wa pink.

Mbuyelo dza Mutshelo wa Dragon

Zwine zwa vha na mbuyelo kha mutakalo nga mutshelo wa dragon ndi zwa antioxidant, antibacterial na zwa pfushi zwine zwa vha nga ngomu, i dovha hafhu ya thusa kha masole a muvhili, nga mulandu wa u dalesa ha dzi vitamin i ita na u thusa kha zwithu zwinzhi kha muvhili na kha zwithu zwa tsukanyo. Oligosaccharides, ine ya vha hone kha hoyu mutshelo, inga thusa kha u fhungudza zwitshili kha thumbu na malani.

Mutshelo wo dala nga dzi fibre dzine dza thusa kha u kala swigiri ya malofha, zwine zwa amba uri zwi ya thusa kha mutakalo musi una vhulwadze ha swigiri. Mutshelo u dovha hafhu wa vha wo dala nga antioxidants wa vha na vitamin B1, B2 na B3, polyunsaturated fatty acids, carotene, protein, calcium, potassium, iron na phosphorus. Mutshelo wa dragon mbeu ya hone ivha ina omega-3 fatty acids.

Tsinde na maluvha zwa mutshelo hoyu zwi ya thusa u lafha vhulwadze ha swigiri, zwi ya kona u thusa na kha u fhodza zwilonda. U tshi nga engedza mutshelo una zwithu zwine zwa thusa kha malwadze a cardiovascular.

Zwa ndeme:
Ndivho hei ndi ya u gudisa na uri vhathu vha ndivhe nahone azwi fanelis u shumiswa sa zwithu zwine zwa vha uri zwo ambiwa nga dokotela kana wa litsha ndaela ya dokotela wa thoma u shumisa hezwi.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe