Gamay Noir

© Glenneis Kriel

Ṱhaluso

Heyi ndi veini ya nḓirivhe ntsu ine ya shuma lwa mvelo u bveledza veini dza ṱafulani dzine dza nweya zwavhuḓi. Yo bveledzwa vhukati ha Pinot noir na zwinwe zwa Gouais blanc.

Vhubvo

Hoyu ndi muri wa kale une wa bva Burgundy une wo vha wo iledzwa nga Phillip Bold , ane avha muḓivhalea wa Burgundy nga 1395 ngauri a vho shavha uri khanwe ya wisa tshirunzi tsha tsha shango nga u bveledza veini dza maṱhakheni, zwihulwane i tshi bva kha Pinot noir.

Vhalimi vha henefho vho vha vha tshi khou i ṱavha nga vhunzhi Gamay noir vha tshi khou rengisa pinot noir ngauri kale yo vha yo bvisa tshikalo tshihulwane na u aluwa ha hone zwo leluwa. Vho i iledza ngauri yo vha i tshi khou wisa tshirunzi tsha shango naho yo vha itshi khou engedza vhusiwana.

Vhalimi vha Beaujolais vhukovhela ha Burgundy vho kona u shavha ndaela ya Duke vha isa phanḓa na u bveledza Gamay noir. Muri wa mbo ḓi tou dzula zwavhudi henefho wa isa phanḓa na u bveledza Gamay noir wa tou vha wone une wa bveledza veini tsuku kha ḽa Beaujolais ubva nga centuari ya vhu 17.

Muri wa thoma u ḓivhea nga nwaha wa 1980 musi vha bveledzi vha tshi khou u vhea mashophoni u tshi kha ḓi tou fhedzwa u itwa, ubva zwezwo wo mbo ḓi thoma u hula tshoṱhe fhedzi vha bveledzi vha tshi khou ḓi isa phanḓa na u bveledza dzi veini dza gamay noir.

Manwe Madzina

Vhathu vha French vha shumisa Gamay noir a jus blanc u i fhambanisa kha dzinwe dza gamay.

U Bveledzwa kha ḽa Afrika Tshipembe

Muri a u tshena hune wa ṱavhiwa hone hu vho ṱavhiwa cinsaut noir, ngauri iya thembea na uri i bva i nnzhi.

U Bveledzwa kha Madzingu

Fhethu hunzhi hune havha fhasi ha Gamay noir kha ḽa Afrika tshipembe ho no vha huṱuku fhasi ha 10 ha nga 2016. Hoṱhe hune ya ṱavhiwa hone ndi Stellenbosch.

U Aluwa

Iya aluwa iya kona u ḓisa vhunzhi ha mvelelo dzine dza vha 12t/ha uya kha 15t/ha.

U kaṋiwa

I kaniwa mathomoni a khalanwaha kha ṅwedzi wa Luhuhi.

Mitshelo

Mitshelo ya hone ndi miṱuku, ya vha na tshipulumbu ya vha na muvhala wa phephulu.

Maṱari

©Glenneis Kriel
Maṱari ana tshivhumbeo tsho linganelaho, a ita tshipulumbu a vha na zwivhanana zwiraru avha na muvhala mudala wo thanyaho.

Zwiḽi na Malwadze

Muri hoyu a u andani na zwivhungu na murotholo wo kalulaho.

Mushumo

Kha ḽa Afrika Tshipembe u shuma u ita veini yo ḓiimisaho nga yoṱhe kana ine ya vha tsuku isongo dombilelaho nga nḓila ya nouveau na dzi nḓirivhe dzine dza vha zinfandel, Tempranillo, pinot noir na Riesling.

Muthetshelo

Vhunzhi ha mithetshelo ya dzi veini ivbva kha mitshelo ya yo na munukhelelo wa maluvha na zwinwe zwiṱuku zwa mitshelo mitsuku sa maplums na rasberries na maluvha ano nga violet na peonies.Translated by Khalirendwe Nekhavhambe