Bugu ya u Rekhoda Zwiwo

© Karoline Steenekamp

Sa kha zwine zwa itwa kha bindu ḽinwe na ḽinwe, zwa u nwala zwithu fhasi ndi zwone zwine zwa ita uri bindu ḽi bvelele kana ḽiwe. Ndi zwa ndeme u nwala zwithu zwoṱhe uri zwiita vhugai na tshelede ino dzhena kha bindu, na u pfesesa zwoṱhe zwa vhulimi uri ndi bindu. Tshinwe tshifhinga ḽi a vha ḽi bindu ḽiṱuku ḽine ḽa nga hula arali hu tshi khou nwaliwa zwithu fhasi. Na kha bindu ḽa mivhuḓa naho hu tshi tou vha dza tsadzi ṱhanu fhedzi. Zwi vha zwi zwa ndeme u nwala zwithu fhasi.

Tshelede yoṱhe yo shumaho kha bindu i fanela u nwalwa fhasi. Hezwi hu katelwa na uri muvhuḓa ndi vhugai, hune ya dzula hone, u ṱhogomela zwishumiswa na zwiḽiwa.

Tshelede yo no dzhena musi ho rengiswa.

Zwoṱhe zwine zwa itwa ho katelwa zwa mbebo zwi fanelwa u nwalwa. Ahuna tshithu tsho no vhavha u fana na u hangwa u fha ya tsadzi tshiṱaha u tshi ya nga matsheloni wa wana yo fa, nga u rothola.

U fanela u ṱhogomela maḓuvha a u lela.

©Judy Stuart

Khadi ya u Nwalela

Nnḓu ya muvhuḓa i fanela u vheiwa mbalo, Nahone i fanela u vhewa nga nḓila ine ya vha ya vhuḓi uri mivhuḓa isa ḓo iḽa, na uri hune ya vha hone isa thabe kana u tshinyala. Inga vhewa na kha faila uri hu sedziwe khayo ḓuvha ḽinwe na ḽinwe. Kha khadi ya hone hu fanela u nwalwa zwoṱhe zwine zwa itea kha mivhuḓa, uri yo bebwa lini, ina vhana vhangana. Na hunwe hune wa do kona unwala uri hu kha ḓi vha na vhana vhangana vhane vha kha ḓi tea u bebiwa na vha u ṱhogomelwa. U fanela u nwala na vhana vhane avha tshena vhabebi. Dzina ḽa ya tshinna ḽi fanela u vha ḽi hone.
U fanela u nwala na mutakalo wadzo, na mishonga ine yo fhiwa ya u lafha na zwoṱhe zwa ndeme. Zwi vha zwa vhuḓi na u lavhelesa na tshileme ubva i ṱhukhu na musi i tshi khou hula. Hezwi zwoṱhe zwi fanela u nwala fhasi. Na duvha ḽine dza vhulahwa ngaḽo, na tshileme tsha musi i saathu vhulawa. Na musi yo no vhulawa hezwo zwi livhiswa kha tshelede yo no dzhena. Ano maḓuvha zwithu zwi ya vhewa na kha dzi computer, fhedzi zwi ṱoḓa kha vhathu vhane vho dzi fuwa dzi nnzhi vhukuma.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe