Africa's Birds
Zwinoni Afrika
Afrika ndi hone fhethu hune ha vha na zwiṋoni zwinzhi uya nga u fhambana, huna zwigwada zwiraru zwihulwane zwa zwiṋoni zwine zwa vha zwiṋoni zwine zwa ḽa thanga, na zwine zwa ḽa maluvha, na zwine zwa ḽa dzi phondi. Zwinoni zwiṱuku zwino ḽa thanga zwina nḓowelo ya u delela na ya u kwashekanya zwi tshi itela u phanda, holu ya lugwada lwa dzi phondi luna maṋala ane a kona u vunḓekanya tshipondwa.
Kruger national park ndi hayani ha zwipuka zwinzhi zwa Afrika Tshipembe. Maanga a wanala vhukati ha mahatsi malapfu, ngeno magoni a tshi funesa mupo wo ṱanganaho hafho hune zwipondwa zwa wanalesa hone.
Ndi nga ni zwiṋoni zwi tshi pfuluwa
Tshipikwa tshi hulwane tsha u pfuluwa ndi nga ṅwambo wa u konda ha zwiḽiwa, zwine zwa wanala fhethu hu no dudela. Ku wanalele kwa zwiḽiwa ku ya konḓa fhethu hu no rothola. Ṱhodeya ya nungo dza u beba ndi yone i ne ya zwi ita uri zwi pfuluwe tshifhinga tshoṱhe u ya nga madzingu o fhambanaho.
Phambano vhukati ha ḽiivha na ṅwana waḽo
Ahuna phambano vhukati ha maivha na vhana vhunga zwi tshi wela muṱani muthihi. Ri shumisa tshivhumbeyo u a fhambanya,uri ndi ḽi tuku kana ndi ḽihulwane. Uya nga nḓowelo ri ḓi ḽi vhidza uri ḽiivhana.
Ndi nga ni khokhonya mutanda I tshi khokhonya
Khokhonya mutanda i ita zwau khokhonya i tshi khou ṱoḓa zwivhungu na zwinwe zwikhokhonono fhasi ha makwati. Zwiita izwi zwi tshi khou ita na zwiṱaha na vhudavhidzani na zwinwe.
Huna phambano na vhukati ha Geese na masekwa?
Kutshilele kwa hone ku fana na kwa maivha na vhana vha hone, Goose ndi sekwa.Ndi a lushaka luthihi,na zwinwe zwiṋoni, fhedzi a na manwe madzina ano bva murahu hanengei nga mvelo. Geese ḽo hirwa dzina iḽi ḽo fhambanaho vhunga ḽo ṱangana vhukati ha sekwa na Swan. Phambano vhukati ha izwi zwiṋoni ndi kutshilele kwa nḓowelo ya ku kudzelele, hetshi tsha Goose tshi kudzelela mabakoni.
Maanga a ya zwima na?
Naho muvhili watsho u tshi tshitendela u vha ngauralo,mafhafha na mutshila watsho a zwi tou fana na tsha zwinwe zwiṋoni. Maanga a na vhuhali a ya ḓi dzhiela nnṱha na u vhusa na u sa ṱoḓa u zwima. Huna zwigwada zwinwe zwa maanga zwo no zwima zwipuka zwiṱuku sa mbevha na vhana vha ntsa.
Magwitha aya lila na?
Hai, magwitha ha huvhi fhedzi a tou lidza khombole,mutshemo na ulila sa khuhu. Hoku ku lilele ku ita fhedzi ḽitshi khou vhambadza kana ḽi khou davhidzana na manwe. Ho wanala zwa uri ḽi ya vhidzelela misi ḽi tshi kudzela kana ḽi tshi khou alamela.
Ndi mini phambano vhukati ha dzi falcon na magoni
Falcon ndi tshiṋoni tshi re na mafhafha a ṱhavho tsha zwima muyani. Azwi ḓi fhaṱeli zwiṱaha,fhedzi zwi shumisa zwa zwinwe zwipuka kana zwi si shumise zwiṱaha. Goni ḽi na milenzhe i sinaho mathenga, na khethekanyo nnzhi na zwikunwe zwi sa rembuliwi, zwi ya kona u fhaṱa zwitumba zwine vhana vhazwo vha ya sala musi zwone zwo ya u pala zwiḽiwa.
Mulandu zwiṋoni zwa zwipondwa zwi tshi fhufha muyani.
U fhufha zwo ḓala kha zwiṋoni zwinnzhi, na uri zwi fhiwa maanḓa nga maphapha. Hezwi zwi vha zwi tshi khou itiwa nga muya une wavha u tshi khou fhufha tshikhalani uri tshiṋoni tshi kone u maandafhadziwa kha mafhafha, na u dzula zwi nnṱha tshikhalani. Kuitele kwa u monamona kune kwa vhonala fhasi mavuni musi tshiṋoni tshi tshi khou edzisa u dzula fhethu hu thihi. Zwi ya kona u fha tshiṋoni maanḓa a u kona u vhona zwire kule, ndi zwone zwine zwa ita uri tshi kone u bvelela tshikhalani zwine zwa takadza.
