Swantolovelo ku Gonoka ka Tinguluve

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA
Non-slip flooring: Non-slip flooring will help to prevent injuries.
Va South African Pork Producers Organisation (SAPPO) eka tsalwa ra vona ra Pigs for Profit, vakume leswi landzelaka tani hi swivangelo swantolovelo leswivangelaka ku limala naku gonoka eka tinguluve.

Marhambu yo Tshoveka

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA
Sows on sawdust: Bedding may obtain infection causing bacteria.
Tinguluve tinga tshoveka marhambu nkarhi wihi na wihi hikokwalaho ka kuvaviseka kumbe swiphiqo swa marhambu. Nguluve leyinga tshoveka rhambu, yingaka yinga tshikeleli nenge lowunga tshoveka rhambu, hikwalaho yifaneleke kuva yi tlakusa nenge walowo yiwu tlakusela ehenhla, nenge walowo wunga cinca xivumbeko, wu pfimba kumbe wuva na huwa nyana loko wu fambisiwa.
Marhambu lawa ya tshovekeke naku vaviseka swinga siveriwa hikuva tinguluve tikhomiwa kahle, kungavi na ku rheta, ndzhawu leyi lulameke naswona kunga tatiwangi swifuwo endzhawini yin’we. SAPPO yihlohletela leswaku tinguluve letinga tshoveka marhambu tifanele ku dlawa hiku hatlisa kusivela kuva rihanyu ratona rinyanya ku biha xikan’we naku hunguta ku hlupheka ka xifuwo xexo.

Kuvaviseka ka longo/Spine Naku Pfimba

Kuvaviseka ka longo/spine kumbe kupfimba swinga endliwa hikwalaho ka kuvaviseka lokunga vangiwaka hiku biwa swinene laha nhlaneni, ku rheta naku suleka ka longo/spine kumbe loko nguluve ya xinuna yitikela swinene leyi ya xisati. Ku cheriwa ka mavabyi hikwalaho ka kulumiwa ncila tani hi xikombiso swinga endla leswaku kuva na ku pfimba eka spine. Swiyimo leswi swinga endla leswaku nguluve yitshama ehansi kufana naloko mbyana yitshime ehansi kutani yikoka milenge yale ndzhaku kuva yifamba kumbe yitshama eka xiyimo xexiya.

Kufana na kutshoveka marhambu, swinga siveriwa hikuva ti khomiwa kahle, kuva laha hansi kuringanela naswona kunga rheti kutlhela ku oma xikan’we nakuva kunga tatiwanga swifuwo e ndzhawini yin’we. Vukheta byifanele byiva kona eka tinguluve ta xinuna na ta xisati naku sivela kuva tilumana mincila, leswitalaka ku vangiwa hikuva titele ngopfu endzhawini yin’we, kuva kungari na ndzhawu yoringanela yo dyela eka yona xikan’we na ntalo wa mavabyi. Tinguluve ta xisati letinga vaviseka, tinga vuyelela hikuva tiwisa kambe kuvaviseka longo (spine) naku pfimba swinga endla swinga tshunguleki.

Swiphiqo swa Marhambu

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA
Piglets should receive balanced rations to prevent nutritional deficiencies that may lead to bone problems.
Marhambu yoka yanga tiyelangi ya vangiwa hi swakudya swoka swingari swa khwalithi leswinga nyikeki tinguluve calcium kumbe phosphorous yoringanela. Swikoweto swo pfumaleka ka swakudya swinga vonaka nkarhi wahari kona eka swingulubyana leswaha kulaka na leswintsongo. Kasi laha ku xotaka swakudya kumba laha swivonakaka e ndzhaku ka nkarhi swinga endla leswaku kuva na marhambu yoka yanga tiyelanga leswinga endlaka leswaku tihatlisa tidlawa leti khumbekaka. Tinguluve leti khumbekaka tinga vonaka hiku khwita, titshoveka marhambu kumbe titsandzeka ku pfuka.
Ku sivela xiphiqo lexi, van’wamapurasi vafanele kunyika tinguluve ta vona swakudya leswinga ringanela eka nkarhi hinkwawo waku fuwa ka vona. Van’wamapurasi vafenele kuva vatekela enhlokweni mati lawa ya nyikiwaka tinguluve leswaku yangavi yatale swin’wana hikuva tinga tikeriwa kuva tikuma timinerali leswingavaka na xiave xokarhi eka kuvaviseka ka milenge. Kunga engeteleriwa swakudya leswingana calcium kumbe phosphorous eka tinguluve leti pfumalaka swakudya leswi, kambe tinguluve letitsandzekaka ku famba, swile rivaleni leswaku titwa kuvava leswivulaka leswaku tifanele ku dlayiwa.

Arthritis

©Glenneis Kriel
Arthritis yinga vangiwa hikuva kuve na kutluleriwa hi mavabyi yokarhi, tinguluve letingana ntiko wale henhla kumbe tinguluve leti kulaka hiku hatlisa. Tinguluve leti khumbekaka tivonaka hiku khwita, kuka tinga tsakeli ku pfuka kumbe tiva tipfimbe milenge leyivaka yi hisa loko uyi khumba.
Switsundzuxo swa kusivela arthritis, swikatsa kubasisa ndzhawu ya tinguluve, kusawutisiwa ka swingulubyana loko swiheta kutswariwa xikan’we naku lawula swakudya leswi dyiwaka hi swifuwo leswi. Tsalwa ra Pigs for Profit ritsundzuxa van’wamapurasi leswaku vaburisana na madokodela ya swifuwo hi vutshunguri, tani hileswi arthritis yitshungulekaka hi antibiotics. Kuvaviseka ka mahlangani, hambi swiritano, swingava eka xiyimo xale henhla swinene laha xintshunxo kungavaka kuva tinguluve tidlayiwa Kunene.

Phoyizeni

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA
Care should be taken to ensure the water does not contain any harmful substances or toxins.
Munyu wotala, swimilani swinwana, ti minerali, swidlaya switsotswana na swisivela swimilani swinga endla leswaku tinguluve ti gonoka laha minkarhi yin’wana swinga fambisanaka na nchuluko kumbe ku hlanta. Van’wamapurasi vanga sivela leswi hikuva va veka ekule swilo leswingavaka na phoyizeni, va hunguta munyu eka swakudya swa tinguluve xikanwe nakuka vangati phameli swill.

Floro/Ehansi

Tsalwa ra MSD Veterinary eka Overview of lameness ri hlamusela leswi laha hansi kufaneleke kuva xiswona tani hi xivangelo lexi hoxaka xandla swinene eka ku limala/gonoka ka swifuwo, laha tinxaka hinkwato ta laha hansi tingana kufambelana na ku limala eka tona.” Thyaka na madyelo tani hi xikombiso, swingava swi ome ngopfu kumbe switsakama, leswi vangaka xiphiqo naku vangela mavabyi, kasi hile tlhelo leswinga ndlaleriwa swingava xivangelo xati bacteria leti tisaka arthritis, totani hi Erysipelothrix rhusiopathia.
Leswi laha hansi kunga endlisiwa xiswona swingava na xiave eka kuvaviseka ngopfu ngopfu loko ku rhetela swinene, kutsakama kumbe kuri na magoji, mavangwa na makumu lawa ya xekaka kumbe kutlhava leswinga vavisaka swifuwo.

Translated by Ike Ngobeni