Mabaselo eka Purasi ra Masi

©Chris Daly
Kamara leri kuhlayiseriwaka kona masi rifanele ku tshama ribasile hi minkarhi hinkwayo naswoa rifanele kuva ritshame eka ndzhawu leyinga basa, ekule na leswingata tisa thyaka xikan’we na lomu ku hlantsweriwaka kona. Kubasisa ndzhawu yo sengela eka yona, swivala, mavele na tindzhawu tale kusuhi swibasile swipfuneta ku basa ka masi xikan’we na kusivela ku hangalaka ka mavabyi.
Swivala swa tihomu ta wena swifanele ku tshama swibasile, laha na swo ndlalela swifaneleke kuva tano, mati na swodyela eka swona xikan’we na swakudya. Switlhela swiva na nkoka swinene leswaku swivala swa tihomu swina moya lowu hungaka kahle. Swina nkoka kusivela switsotswana, tinhongani na swinyenyani laha ku sengeriwaka kona masi xikan’we naku alela swifuwo swofana na timbyana na swimanga kumbe tihuku laha ku hlayiseriwaka kona masi, ndzhawu yo sengela xikan’we na swivala. Ndzhawu yosengela kona masi yifanele kuva yisemendheriwile laha hansi, laha yifaneleke ku hlantswiwa loko kunga se sengiwa xikan’we na loko kuri eku sengiweni. Switivi leswaku maxelo yo hisa, naku tsakama ya vanga ti bacteria.
Musengi wa homu u fanele ku hlamba mavoko yayena loko anga se senga xikanwe na loko a heta ku senga homu yin’wana na yin’wana kutani a ambala swiambalo swa nsirhelelo swotani hiti face masks, gloves, mabuntsu na hovhorolo. Endzhaku ko hlamba, chela mavoko yawena eka xidlaya mavabyi. Loko u senga hi mavoko, hlamba mavoko loko unga se sungula, kutani u hoxa mavoko ya wena eka teat dip loko unga se sungula ku senga homu leyi landzelaka. Tiyisisa leswaku u sengela eka rileke ra nsimbhi kungari bakiti ra plastiki.

Ndlela ya Masengelo

©Chris Daly
Tihomu tifanele ku sengiwa endzhaku ka 12 wa tiawara tin’wana na tin’wana naswona hi nxanxamelo wokarhi. Unga sengi kuhundza ka nharhu hi siku, hikuva leswi swinga vavisa tinhlungu ta tihomu. Tihomu letikulu, leti kunga khale tirikarhi tisengiwa, titala kuva na ti bacteria totala eka mavele ya tona. Sungula hi rigava leri raha kutswalaka kusungula, kutani leti ta hariki tintshwa eka masi, kulandzela leti ta khale ekuheteleleni kuta tihomu ta mastitis. Masi ya mastitis yafanele ku halatiwa naswona yanga katsiwi na masi lawa yahumaka eka tihomu leti hanyeke kahle. Loko u senge mavele lawa yangana, hlamba mavoko kutani u chela mavoko ya wena eka xidlaya mavabyi.

Ku Basisa Mavele

©Chris Daly
Basisa tinhlungu na mavele endzhaku ka kusenga masi. Kuhlantswa kuringana 20 wa tisekoni swikahle kuringanela 50% kutlula kuva u hlantswa ntsevu wa ti sekoni. Vulavisisi byi tiyisisa leswaku tinhlungu tifanele kuva ti omile loko kunga se sengiwa masi. Sula tinhlungu xikan’we na laha tisungulaka kona hi phepha leritsakamaka nyana leringa cheriwa swisivela mavabyi. Hlantswa vele rin’wana na rin’wana leringa thyaka hi mati yo basa yokufumela xikan’we na xisivela mavabyi xintsongo kutani u sula hi lapi. Malapi ya cotton yakumeke kuva yari kahle swinene kutlula maphepha eka kuhunguta ku khomiwa hiti bacteria eka masi. Unga pfuki u tirhise lapi leri tirhisiwaka hi mani na mani ku basisa mavele yotlula ya homu yin’we. Teat dip yinga tirhisiwa loko kunga se sengiwa xikanwe na loko kuhetiwile ku senga kutiyisisa leswaku ku basile himpela.

Kutsakamisa Tinhlungu

©Chris Daly
Teat dipping swina nkoka swinene kusivela naku lawula mastitis. Leswi swingahunguta kuhangalaka hikwalomu ka 70% kuya eka 80%. Dip yakona yifanele kuva na glycerine, lanolin kumbe swin’wana leswi vuyelerisaka nhlonge. Peta loko ungase senga, kambe sivela dip leyi kuva yinghena endzeni ka masi. Basisa tinhlungu, uti hoxa eka dip kuringana 30 seconds kutani u kambela mastitis kutani u omisa tinhlungu hi paper towel hi homu leri cukumetiwaka.
Ku sivela kuthyakisiwa ka masi, tiyisisa leswaku tinhlungu ti oma hiku hatlisa endzhaku ka ku tirhisa dip. Kuna ku hambana lokukulu swinene exikarhi ka ku endla dip loko unga se sungula ku senga na loko u hetile kusenga. Tirhisa dip ntsena eka xikongomelo xa kona. Peta tinhlungu eka dip loko wahaku heta ku senga kutani u susa masi lawa yanga sala eka tinhlungu. Tirhisa khapu yoo hlawuleka ya dip kumbe u fafazela kusivela thyaka kuva ringhena endzeni ka tinhlungu. Khapu leyi yohlawuleka ya dip yifanele kuhlantswiwa endzhaku ka kusengiwa kun’wana na kun’wana naswona dip leyi saleke eka khapu leyi yifanele ku cukumetiwa.

Swibye Swobasisa

©Chris Daly
Swibye swaku senga hiswona swifanele ku basisiwa loko kuheta kusengiwa. Sungula hiku swibasisa hi mati yokufumela kutani u hlantswa hi xobasisa leswinga na mahiselo yale henhla lawa ya kotekaka. Endzhaku ko basisa, chela mati eka swosenga, uya humesa kutani uswi omisa. Switirhisiwa leswi swifanele kuva swi omile loko kunga se sungula ku sengiwa loku ku landzelaka.