Ku Hlakula

© Francois Viljoen Wineland
Here weeds are removed and soil leveled with a simple mulch finisher dragged behind a tractor.
Tillage i maendlelo yakurima emasinwini ya madiriva naswona yafambelana no olovisa misava. Leswi swiendleriwa ku basisa laha kunga byariwa madiriva no hlakulela kumbe kususa nhova leyinga lavekeki ensin’wini. Endzhaku ko pfuxetiwa ka misava, mpfanganyiso wa manyoro wa cheriwa emisaveni leyi. Hambi swiritano, eka malembe lawa ya hundzeke aku ringetiwa kuhunguta maendlelo lawa. Kulawuriwa ka misava swifanele ku kunguhatiwa kahle kusivela ku onhaka ka misava. Leswi landzelaka iswin’wana swa swivangelo swakuva ku endliwa tillage ensin’wini ya madiriva endzhaku kaloko xirhapa xitava xiendliwile.
Kususiwa ka nhova leswi endlaka leswaku kungavi na mphikizano wa swimilani ensin’wini: swimilani leswitimilelaka hiswoxe switala ku tirhisa mati na swakudya leswi aswifanela kuva switirhisiwa hi madiriva. Timintsu ta swona swimilani leswi titala kuva tiri kwalomu ka 15 kuya eka 40 cm hiku enta; ku enta loku ka ringana eka nhova leyingo timilela nokumeka emasin’wini ya madiriva. Ku olovisa misava lomu switirhisiwa swinwana swale purasini swingavaka swigandlile misava: kufambafamba ka teretere swigandla misava swinene leswinga endlaka leswaku switika kuva timintsu tikula kahle no nghena ehansi.
Ku endla Tillage swiolovisa misava leswaku na moya wuta kota ku hunga kahle. Nhlayiso wa mati emisaveni: mati aya hahi hiku olova eka misava leyinga olovisiwa naswona tillage yi engetelela kunghenelela ka mati (ndhongo) hinkarhi wo cheleta kumbe mpfula. Tillage yilulamisela ndzhawu yobyalela kona mbewu eka swimilani leswitimilelaka. Tillage swinghenisa moya emisaveni: nhova, swimilani leswitimilelaka, manyorho xikan’we na swinonisa misava swahlanganisiwa kuva swakudya swa swimilani.
Loko swihlanganile swabola kuva swihumelerisa swakudya swa swimilani. Kuantswisiwa ka kufambafamba ka moya exirhapeni xa madiriva: nhova yo tlhuma no leha swisivela kuhunga ka moya exikarhi ka masimu ya madiriva. Leswi swinga endla leswaku matluka ya madiriva yatshama ya tsakamile kuringana nkarhi woleha nakona swivanga mavabyi ya swimilani.

Translated by Ike Ngobeni