Ku Byariwa ka Madiriva

© Johannes Mellet Wineland
Soak rootstocks in water for 24 hours before planting.

Swimilani swa madiriva hixitalo swibyariwa emakumu ka nguva ya xixika kwalomuya ka tinhweti ta July na August. Eka tindzhawu leti gwitsi rihlwelaka ku fika kumbe laha misava yitsakamaka swinene endzhaku ka timpfula ta xixika, kubyala swifanele swiya sungula endzhaku. Loko swikoteka tipala na darata ya nseketelo swifanele kuva se swiendliwile. Swimilani swihlengeletiwa kusuka eka varimi hinkarhi wokarhi naswona swifanele kuva switshama swirikarhi switsakama leswaku swinga omi. Swifanele kutshama swirikarhi switsakama notiyisisa leswaku swile ka ndzhawu yo titimela leyingana ndzhuti.
Swina nkoka swinene leswaku swimilani swihlayisiwa kahle loko swinga se ya byariwa. I maendlelo yakahle swinene kutshika swimilani endzeni ka mati leswaku swikuma ndzhongo loko swinga se ya byariwa. Kuna nhlayo yokarhi ya swimilani leswitekiwaka kuyisiwa emasin’wini laha leswin’wana swisiyiwaka eka ndzhawu leyi tsakamaka kumbe endzeni ka mati. Loko timintsu na tinhompfu ta swimilani tikule ngopfu swinga hungutiwa kantsongo. Magoji yobyalela eka wona yafanele kuva 30x30 hiku anama naswona 30cm hiku enta eka misava leyinga pfuxetiwa no tsakama.
Loko swifanerile misava yifanele kupfuxetiwa hi foroko leswaku timintsu tita kota kunghenelela. Khwalithi yakahle ya ximilani lexinga eka misava yo nona kumbe manyoro yafanele kucheriwa eka misava leswaku laha kubyariwaka kona kuva laha kunga nona. Swimilani hinkwaswo swifanele kuva swibyariwa kuringana laha swifaneleke kuva 5cm ehenhla ka misava naswona timintsu tifanele kuva tilangute ehansi leswaku tita hangalaka kahle. Timintsu atifanelanga kuva tilangute tlhelo rin’we hinkwato leswivuriwaka J-roots.
Endzhaku ka leswi, goji robyalela eka rona rifanele richeriwa misava leyi gandliweke kantsongo, leyi tlhelaka yi gandliwaka nakambe. Endzhaku kaloko kubyariwile swimilani leswi, swifanele kucheletiwa kahle leswaku misava yitakota kusirhelela timintsu kahle.

Translated by Ike Ngobeni