Morara o Lengwa Neng?

© Louise Brodie

Ka mora dikgwedi tse 12 tsa ho hlokomela tshimo ya difate, e ba nako ya ho kotula. Sena ha ngata se etsahala qalong ya kapa mahareng a Pherekgong, hotswa ka semela, hoya ka semela.

Ho hlokolosi ho etsa tekanyetso ya semela ho ya ka bongata boo o tla bo fumana tshimong le kakaretso ya kgefutso ya polasi e le hore o kgobe ho lekanyetsa nomoro ya basebetsi e hlokahalang ho e tlisa bakeng sa kotulo. E tla thusa le rala ditjeo tse kotulo le kuno e ka kgonehang. Ha ke eketsa e thusa le diritedi tsa veine ho rala thitelo ya veine le ho e papatsa. Tsela e nepahetseng ya ho qeto ya tekanyetso ya tshimo ke ho sheba palo ya makala a merara ho ya sefate.

Tshimo Merara ya veine e kotulwa pele ho taolo ya tswekere, boholo ba asiti, hotswa qetello ya sehlahiswa le mokgwa wa batlehang wa veine. Bongata ba tswekere le asiti merareng le matshwao a ho butswa. Matshwao a mang a ho butswa ke ana: Boemo ba tswekere, Esiti, Mmala, Tswelopele ya tatso, pH.

Boemo ba Tswekere

Boemo ba tswekere bo merareng bo lekanywa ka refractometer kapa ballingmeter mme e hatella degree balling (°B) e lekana le lero le dilution la 1.0 gm/100 gm. Colombar ya veine e tshweu e e ka kotulwa ka at ± 20°B ha e ya merara e mekgubedu e kotulwa dipakeng tsa 23 and 25°B. Boemo ba tswekere di phahama ka1°B matsatsi a mang le a mang a mabedi ho tswa ka tempo ya maemo a lehodimo. Boemo ba tswekere bo ka theoha ka mora pula kapa ho nosetswa ha maemo a lehodimo a tjhesang a phahamisa tempo ya tswekere e bokelletsweng.

Esiti

Esiti emorareng e phahama ha tswekere e phahama. Diveine kaofela di lokela ho ba le boemo ba esiti. Ha ho se jwalo veine e ya batala e hloke le tlhaku. Diveine tse pedi tsa bohlokwa ke tartaric esiti le malic esiti. Esiti ya tartaric ke esiti e kgolo merareng mme e fana ka tatso le polokeho tsa veine ha esiti ya malic ke ketsahalo ya esiti e fumanehang meraraeng. Esiti ya malic e ka silwa ke kokwanahloko ya malolactic ho etsa esiti ya lactic le moya o ditshila. Boemo ba esiti bo lekanywa laboratoring mme a bontshwa e le digram/litara.

pH

Ha pH ya veine ke ponahalo ya tsepamiso ya esiti morareng. Ha pH e le fatshe, esiti ya veine e ba hodimo. Tatso, boforeshe le ho rarahana (ya veine e kgubedu ka kotloloho), di ameha hampe ka pH e hodimo ho feta 3,5 - 3,6. Sena se ka hlaloswa jwalo ka veine e kgubedu. Veine e entsweng ka morara o nang le pH e hodimoha di hole hantle mme di tswelapele ha bonolo. Tekanyo ya pH e bohlokwa haholo jwalo ka ha e lekanya tatso, kemelo le mmala wa veine e kgubedu. Ka bobedi diesiti le pH e nale tshwaetso e bohlokwa ka hore veine e tla bolokwa nako e kae.

Mmala

Tswelopele ya mmala veineng ya morara e kgubedu e etsahala qalong ya Tshitwe/Pherekgong. Ditho tsa mmala di etsahala jwalo fela ka ditho tsa tatso, leiyareng ya nama ka hare ho letlalo. Mmala wa veine o tswa letlalong e seng lerong, boholo ba lero le hlakile morareng o mokgubedu. Ha lero lr ritelwa mmoho le letlalo le lekgubedu, mebala e iswa lerong ho etsa veiene e kgubedu.
Mmala o ka lekantshwa ka laboratori empa o ka bonahala sefateng ka ho sila menokotshwai le ho raba letlalo ho bona hore na mmala o ka hlahella.
Dimela tsa merara e mesweu di tshehla kapa tala bo kganyang ka mmala.

Tatso

Dihlopha tse pedi tsa tatso tse fumanehang veineng ya morara: tatso ya tlhaho ya morara le monko monate e tlalehwang ke tomoso nakong ya ho ritelwa. Tatso ya merara ya tlhaho e etswa ke merara e kang tatso ya musact ya honepoot le muscadel. Tatso e etsahetseng nakong ya thitelo e ka se lekwe morareng empa e etsahala ha tomoso e ikgethang e kena lerong ho ritela tswekere morareng.

Translated by Sebongile Sonopo