Mehlodi ya Metsi, Polokelo, ho Phallela le ho Pompa

Mehlodi ya Metsi

©Louise Brodie
Metsi kaofela a fihla hodima lefatshe ka mefuta e fapaneng ya pula jwaloka lehlwa, pula, sefako, tseole kapa mohodi. Ho na le mehlodi e mmedi e meholo ya metsi eo re e sebedisang bakeng sa temo le merero ya malapeng, e leng metsi a hodima metsi a tsamaisitsweng hodima lefatshe ka melapo le dinokeng ho ya fihla moo ho sebediswang metsi le tlasa metsi a ka tlasa lefatshe a tsamayang haufi le metsi lefatsheng ho ya ho lona hape le fihlang hodima tlhaho ka tlhaho kapa ka ho kenella ha batho ka didiba kapa dipompo tsa fatshe.

Polokelo ya Metsi

©Louise Brodie
Metsi a bolokilwe matamong mme ho tloha moo a pompuwa kapa haeba di gradient di dumella matla a kgohedi ho nosetsa dinaha. Ho lahlehelwa ha metsi ka mouwane ho ka ba le bohlokwa haeba dipalesa di na le dibaka tse kgolo tsa metsi. Metsi a ka tla'a lefatshe a phunyeletswa ho tloha ho tse makgolo a mararo ka tlaase ho marulelo ho tloha moo ho sebedisetswa ho nosetsang kapa maemong a mangata a kenngwa ka ho toba dijalo le masimo ho tloha metsing a ka tlase hodimo. Metsi a sekgukgu a ka boela a fihla hodima metsi mme a theha didiba. Maemong a mang matsha a tlhaho a thehwa ho tloha didibeng kapa moo dinoka di tsholohang hodima sebaka se setle, moo ho dumellwang sebaka.

Metsi a Phallelang

©Eric Miller
Metsi a phallela ka meedi e bulehileng, dikotopo kapa diphaephe moo metsi a bolokilweng le ho sebediswa teng. Matla a ho tsamaisa metsi ke ka matla a kgohedi kapa a ho pompuwa. Metsi a molemo ka diphaephe ho ena le ho dumellwa ho phalla meeding e bulehileng kapa dikotopong ka lebaka la mouwane le ho fofa mobung.

Ho Pompa

©Louise Brodie
Dipompo tse ngata bakeng sa merero ya nosetso di tsamaiswa ke motlakase, peterole kapa disele. Ho na le mefuta e mmedi e meholo ya dipompo, dipompo tsa centrifugal le dipompo tsa ho falla.

Dipompo tsa ho falla di sebetsa ka metsi ho kena ka kamoreng ya pompo ho pholletsa le monyako ebe o tlohela metsi ka kamoreng ka ho qobella pistone kapa moferefere ka kamoreng ka matla, ebe jwale e hatella metsi ka kamoreng ka ntle. Metsi a ka kamoreng a laolwa ke diphahla tse pedi tse sa dumellaneng. Matla a sebediswang a ka hlahiswa ke mefuta e mengata ya matla jwaloka mocheso, moya, disele le peterole kapa jwaloka tabeng ya pompo ya hydraulic ya pheleu ka matla a kinetic a entsweng ke metsi ka boyona.

Bakeng sa merero ya nosetso haholo-holo dipompo tsa centrifugal di sebediswa. Pompo ya centrifugal e na le molamu o nang le dinwelo tse amohelang metsi bohareng ba yona ebe o di pota ka hare ho kamoreng mme ka matla a centrifugal a tloswa ho tloha bohareng ba molamu ho ya ka nqa e le nngwe ho ya ka lehlakoreng le ka ntle mme o kenngwa ka ntle ho phallo ya mobu pompo ya ho ntsha metsi kapa ho "raha" metsi ka ntle ho phaephe ya phallo.

Translated by Bongani Matabane