Kenyelletso ya Temo e Tsitsitseng ya Mmutlanyana

© Karoline Steenekamp

Metseng e mengata ya Afrika Borwa ho ntse ho eba thata haholonyane ho fa lelapa le nang le protheine e boleng bo phahameng, e leng ya bohlokwa bakeng sa kgolo le bophelo bo botle. Pele lelapa kapa sechaba se ka sheba le mebutlanyana e le mohlodi wa dijo, dintho tse ngata di lokela ho ba teng.

Ho hlokahala ha serapa sa meroho. Ho bohlokwa hore serapa sa meroho se behe hantle ho fana ka meroho e mecha ho feta ditlhoko tsa lelapa selemo kaofela.

Phepelo ya metsi a hlwekileng.

Malapa a sireletsang mmutla ho boemo ba lehodimo, diphoofolo tse jang diphoofolo le tse fanang ka sebaka sa bodulo se kgutsitseng bakeng sa motho ka mong.

Moeletsi wa mmutla ya ka tataisang le ho ruta ho etsa bonnete ba hore sehwai se atlehile ebile ha se na kotsi ya ho sebetsana le mebutlanyana ka lebaka la ho hloka tsebo.

Ke Hobaneng ho na le Masimo a Mmutlanyana?

Menyetla ya ho lema le meutlanyana di akarelletsa tse latelang:

Pele, meutlanyana e hola ka ho feletseng kapele le ho nyadiswa ha di na le dikgwedi tse hlano ho isa tse robedi, ho itshetlehile ka mofuta. E botswadi haholo, e nang le bokgoni ba ho tswala ka bo ngata madinyane (bana) ka sehlopa, empa a fetang a leshome ke ntho e sa tlwaelehang. E kgona ho hodisa pakeng tsa a mahlano le a robedi ka tekanyo ya dithitha tse nne le tse tsheletseng ka selemo bakeng sa dilemo tse tharo le tse hlano ho itshetlehile ka boleng le mokgwa wa tsamaiso ya yona.

Taba ya bobedi, meutlanyana e hloka sebaka se senyane haholo ha e bapiswa le diphoofolo tse ding tsa nama, e fana ka tlhahiso e phahameng ka ho fetisisa sebakeng sa diphoofolo tsohle tsa polasi. Ke me fetudi e sebetsang hantle haholo ya protheine ya diphoofolo tse fokolang mme e ka hlahisa dikhilograma tse 2.72 ya nama ka sejo le metsi a lekanang hore kgomo e hloka ho hlahisa digrama tse 450 feela tsa nama. Matla a yona a sebediswang ka boima ba boima ba dikhilograma e ka tlase ho ya dinku kapa dikgomo.

Meutlanyana ha e hanele ho phehisana ka dijo tse jewang ke batho mme di ka sebedisa kgitla e ncha, dithole tsa serapa le mofoka le hoja sena se sa kgothalletswa e le dijo tsa yona feela!

Disebediswa tsa Mmutlanyana

Meutlanyana e hlahisa mefuta e mengata ya dihlahiswa bakeng sa ho nwa kapa bakeng sa kgwebo, kaofela ha yona e ka ba le phaello e eketsehileng ka ho ntlafatswa ka ho eketsehileng. Eketsa dihlahiswa tse tswang ho boya, tse ka etswang ka letsoho kapa tse bokellwang le ho romelwa ho etsa letlalo le fifale, haeba e le boleng bo phahameng ba ho fedisa ditshenyehelo. Dipedisi tse sebeliswang indastering ya feshene di lokela ho tshebetso ka mahlahahlaha, empa dintho tsa ho bapala, dimmata, dieta tsa ka tlung jwalo-jwalo di ka fanwa ka ho etsa letlalo le fifale. Sebete sa mmutlanyana se ka sebetswa ka pate e phahameng haholo. Manyolo a ka kgutlela serapeng sa meroho kapa a omiswe mme a kenngwa ka hara marang - rang bakeng sa ho tsosolosa.
Moelelo wa ho apara o phahame haholo. Ho itshetlehile ka ho ba le yona le dilemo ho bolawa, setopo sa meutlanyana e ka ba pakeng tsa 50% le 65% ya boima ba yona bo boima, boo pakeng tsa 78% le 87% e leng e jewang.
Qetellong, nama ya mmutlanyana e na le phepo e nepahetseng ebile e monate. E na le diprotheine tse phahameng ka ho fetisisa tse sesebeditsoeng ho diphoofolo tsohle tsa polasing. Dijo tse nang le nama ya mmutlanyana di na le diprotheine tse fokolang tsa 21.8% ha kgoho e na le 20% le konyana e na le 15.7%. Ho phaella moo, e fokotsehile ka mafura le kholeseterole mme e ruile ka diminerale, nama ya mmutlanyana e loketse haholo bakeng sa dijo tse sa lokelang kapa batho ba ithupellang dipapadi.

Translated by Bongani Matabane