Ho Kgetholla Mathata a Dikgoho - Boikutlo

© Chris Daly

Ntle le ho sebedisa mahlo a hao, dihwai di lokela ho sebedisa boikutlo ba bona le tse ding ho lemoha mathata a lefu le taolo. (Bala ka ho eketsehileng mabapi le ho sheba hore na mathata a jwang.)

Sebedisa Ditsebe tsa Hao

Mamela Dinonyana. Ho lla ka nako e telele ke pontsho ya hore ho hong ho phoso. Ho ka nna ha eba le diphoofolo tse kang phakwe kapa noha, tse senyang kgotso, kahoo, dinonyana di tla boela di potolohe bakeng sa bodulo.
Hape mamela bakeng sa ho thothomela, ho phunya, ho tsuba, ho kgohlela kapa ho phefumoloha ka thata, e ka nnang ya eba ka lebaka la mathata a phahameng a ho phefumoloha, dihlahiswa tse nang le chefo ya ammonia kapa ho itshwara kalafo ya lefu la Newcastle.

Sebedisa Nko ya Hao

Haeba u sa phutholoha ho dutse ntlong ya dikgoho ka lebaka la moya o ditshila, dinonyana le tsona di tla ba teng. E heletsa ho fihla boemong bo lekanang le dinonyana, nka moya o tebileng le ho fofonela moya.
Moya o lokela ho ba o hlwekileng, leha ho le jwalo ha hoa lokela ho ba le dirafshwa tse fihlang dinonyaneng. Mokedikedi o feteletseng o tla halefisa mokgwa wa ho hema wa dinonyana mme o na le dibaktheria tsa Escherichia coli, tse ka lebisang ho tshwaetso ya bobedi.
Monko o monate wa ammonia o bontsha bothata ba ho se sebetse hantle moyeng, dithitara kapa tsamaiso ya lino tse tahang. Ntle le ho ba sehloho ka nko, e tla boela e bakele mahlo thabo kapa mahlo.
Bothata ke hore ammonia e ka be e bakile tshenyo ya tsamaiso ya hodimo ya tse fofang ka nako eo ya ho fofa. Hangata ditsuonyana di mamella ammonia ho feta dinonyana tse hodileng. (Bala ka ho eketsehileng ka taolo le disebediswa tsa tsamaiso ya ho kenya moya.)

Sebedisa Molomo wa Hao

Hlaka le ho latswa dijo le metsi. Se nwisi le metsi di lokela ho hlweka hore o nwe ho yona. Hoa tshwana le ho fepa. Metsi ha aa lokela ho ba le chlorine e phahameng kaha sena se ne se tla ba le tshusumetso e mpe metsing a nkilweng mme e ka lebisa mathata a diphio.
Fepa hore tatso e ka ba le di mycotoxins, tse ka lebisang malwetseng mme tsa baka boima bo boima. Ho nwa letswai ho feteletseng ho ka etsa hore ho be le masepa a metsi, tse ka bang le tshusumetso e mpe ho tsamaiso ya masepa. Hopola hore phepo e lahlehelwa ke phepo e nepahetseng ha e ntse e tsofala ebile e eba teng.

Sebedisa Matsoho a Hao

O ikutlwe mme o sheba dithitara. Haeba dithole di le metsi haholo, di thata kapa di kentswe, ho na le mathata a tsamaiso ya masepa e ka lebisang malwetseng kapa dikotsi.
Hape u nke dinonyana matsohong a hao mme o hlahlobe boemo ba dinonyana ka ho utlwa mesifa e potolohileng sefuba. Ha kgoho e phetse hantle, mesifa e tla kwahela lesapo la matswele, empa u tla utlwa sefuba sa matswele ka mokgwa o fokolang ka mahlakoreng ka leng ha dinonyana di kula, di sa je kapa di sa fumane dijo tse lekaneng.

Translated by Bongani Matabane