Tinhlavu Temabele

©Glenneis Kriel
Tinhlavu temabele tivela etjanini besiganga iminyaka lengetulu kwetinkhulungwa letilishumi mandvulo etindzaweni nyalo lesetitase Turkey, iSyria, Afghanistan, Iraq na Iran. Yinhlanyelo ye cereal lenalokumelula ngekhatsi kwayo.
Jan van Riebeeck wahlanyela tinhlavu temabele tekucala tase Ningizimu Afrika nga 1652, netinhlobonhlobo tendzawo letiletfwe batsengisi labahambako phakatsi kwe Europe ne East Indies.
Kukhicita kanjalo nekusungula kule Cape nga 1684, ngekuya kwe Agricultural Research Centre’s Production Guideline for Wheat – Indzawo yeLucwalingo lweteKulima Inchubo yeMkhicito weTinhlavu temabele.
Kukalwa kwekulima kwacala nga 1891 futsi luhlelo lwekucala lwekuphuma kwetinhlavu tekucala temabele kwabonwa ngemnyaka wa 1902.

Translated by Phindile Malotana

Kufakwa kwe Mabele Manyolo

Kuhlolwa kwemhlabatsi kumele kwenteke njalo eminyakeni lembalwa, kucondzisa tincumo tekufakwa kwamanyolo kanye nemanutrients lacondzile kuco...more

Indzawo yekuLima eMabele

Tinhlavu temabele asehlobo tikhula emkhatsini wa 22 na 34 degrees Celsius, lelapho tinhlavu temabele asebusika tenta kancono emkhatsini wa 5...more

Kunakekelwa kwe Tilwanyana te Mabele

Balimi kufuna bahle bagadze tindzawo tabo kwentela kubona tilwanyana kanye netinkinga tetifo ngaphambi kwekuba loku kuphume esandleni. Tilwa...more

Tinhlavu Temabele Umkhicito

iFree State yayikadze ibonwa njengelibhasikidi lekudla kwasekuseni kwase Ningizimu Afrika, kepha nyalo ayikavami kukhicita noma ngutiphi tin...more

Ungawavuna nini eMabele

Emabele kumele avunwe kusesekuseni kwentela kuvikela kufa, kuvuna-nakucala kukhula kanye nekulinyatwa tinyoni, kepha lokusemuva lokwenele kw...more