Indlela yeManti, Kugcinwa, Kuhlelwa kanye Nekuwaphampa

Tindlela te Manti

©Louise Brodie
Wonkhe emanti afika ngetulu kwemhlaba ngetindlela tetinhlobo letehlukene letifana nalokuyi ayisi leyiyimphuphu, litulu, ematje layi ayisi lakahle nalina, sitfwatfwa noma tinkhungu. Kunetindlela letimbili temanti lesitisebentisako tekulima netekufuya kwentela tintfo letitsite, nasingasho nje emanti langetulu kwemhlaba lehlelelwe ngasemhlabatsini wemhlaba emifuleni lemincane naselusutfu kuze kube ngulapho asetjentiswa netintfo takhona letingaphansi noma emanti langaphansi lahamba etintfweni kulomhlaba tize tifike lapho titfola kutsintsa indzawo lengetulu ngendalo noma ngekungenela kwebantfu ngemishina noma ngalokukahle.

Kugcinwa kwe Manti

©Louise Brodie
Irrigation Dam with vineyards.
Emanti agcinwa emadamini bese kusuka lapho ayaphampwa noma uma kunendlela levumela umfutfo longaphansi wekunisela letindzawo. Kulahleka ngagesi kungabakukhulu umangabe emadamu anendzawo yangetulu lenkhulu. Emanti langaphansi angahle aphampwe abe ngemamitha lalikhulu ngaphansi kwangetulu kuya emadamini bese kusuka lapho asetjentiselwa kunisela noma etintfweni letiningi apantjelwa kuletitjalo nasemasimini kusuka kuma aquifers langaphansi emhlabatsini. Emanti langaphansi angaphindze afike emhlabatsini bese akha tinkelebhe. Etintfweni letinye emachibi emvelo akheka kusuka kulamanti lachamuka ngaphansi noma lapho khona imifula isakaka iya etindzaweni letivulekile, lapho khona lokungetulu kuvuma.

Luhlelo lwe Manti

©Eric Miller
Sluice and water canal to water vineyards.
Emanti ahlelwa ngemisele levulekile, ngemaphayiphi emalayini lapho khona emanti agcinwa phindze asetjentiswe. Indlela yekuhambisa lamantin kungaba ngemandla noma ngekuphantjwa.
Emanti alunge afakwe amaphayiphini kunekutsi ayekelwe ahambe ngemisele noma tihontjana ngoba umoya kanye nekuvutela emhlabatsini.

Kuphampa

©Louise Brodie
Irrigation pumps.
Incumbi yemaphampu yetindlela tekunisela ahanjiswa ngugesi, gasolini noma dizili.
Kukhona tinhlobo letimbili tekuphampa, emaphampu labekwe enkhabeni kanye nemaphampi lebekekekabi.
Emaphampi labekekekabi asebenta ngemanti langena ephampini ngendlela lekungenwa ngayo bese abeka lamantin etindzaweni ngekufoselela lokuyisimbi leyiyindingilizi kulendzawo ngemandla, lekubese kufoselela lamantin lasuka kulendzawo ngendlela yekuphuma. Lamantin kulendzawo anakelelwe ngemashubhu lamancane lamabili. Lomfutfo losetjentisiwe angakheka ngetindlela letiningi temandla letifana nemoyha loshisako, umoya, dizili kanye nagasolina noma ngendlela lapho lamaphampi alamandla ekinetic lakhiwe ngulamanti ucobo lwawo.
Kwentela tintfo tekunisela ikakhulu emaphampi lasenkhabeni ayasetjentiswa. Iphampi lesenkhabeni yale impeller lengaphandle kuya ngaphandle kwemakona yase ihlelwa ngephampu lebunjiwe letsatsa noma “ajika” lamantin ngaphandle kulamaphayiphi langaphandle.

Translated by Phindile Malotana