iMapungubwe Lapho Imifula Lemibili Ihlanganakhona

Emave Lamatsatfu Ayahlangana

©Roger de la Harpe

Kuvetwa kwalephakhi kuhlangana kwemifula yeLimpopo kanye neShashe, lendzawo lapho kuhlangana emave lamatsatfu. Kutsatsa lendzawo lenhle, lephakhe seyakhe incumbi yetintfo letinkhulu tetingodvo ngetulu kwalendzawo lebuke kulendzawo lenemanti levulekile.

Nawumile ngetulu kweligcuma, iBotswana ingasencele sakho bese iZimbabwe ingasekudla. Lilambu lelimhlophe lelincane kulendzawo lencane lesemkhatsini lapho kuhlangana imifula lemibili ikhomba indzawo lengiyo lapho khona emave lamatsatfu ahlangana khona. Kepha ngakulamatafula, langetulu kwendzawo, lobumcoka balendzawo yetepolitiki ibukeka idlalela eliteni.

Ngemalayini nje laphila kumamephu kanye nasetingcondvewni tebesilisa. Esikhundleni, lona ngumhlangano wemifula lemibili lenemihlolo yawo. Kujuba ngasendzaweni levulekile kusuka emphumalanga kuya enshonalanga 'ngule nkhulu lemphunga-leluhlata lenemafutsana' iLimpopo, njengekuyibeka kwa Rudyard Kipling.

Ngase nyakatfo kuta lobanti, siyilo lesinemhlabatsi se Shashe, letehlela uma yehla ngemanti. Ngalelinye lilanga, ngesikhatsi bofenisi bawiselwe phansi, tilwane tesiganga titokhona kucala lokunye kwato kwemvelo ngakulamanti.

Tindzawo Letibukwako Nalekudlelwakito

©Roger de la Harpe

Lendzawo lakuhlangana khona imifula lemibili iphindze ibeyindzaw yekudlela khona kwemindeni nayivakashile. Incumbi yematafula kanye nemabhentshi kwakhiwe ngaphansi kwaletindlwana letifulelwe ngetjani, futsi kunesitolo lesincane lesibolekisa ngegesi yekupheka inyama.

Lesitolo kumele sitsengise tinshwana letifana nabo namnede kanye nematshibusi, kepha kwakungakavulwa nangilapho. Kunematafula lamane (Lapho kuphuma khona lilanga, Emkhatsini,Lapho kuhlangana khona imifula kanye nalapho Kushona khona lilanga) futsi yinye yato iniketa indzawo lenhle yekubuka ngetulu kwalemifula.

Lesimo sakhona sithulile futsi nawuthulile, ungeva kukhwashata kwetinsimbi tetinkhomo tiya ngase Zimbabwe. Ngakulelinye lihlangotsi lwalendzawo yekudlela nekuphumula ngulenye indlela lohamba kuyo lekumikisa Etafuleni lelinelitje lelikhombile.Lenandzawo yekubuka ikwenta ubuke ngetulu kwalephakhi; indzawo lebovu legcwele tintsaba nemifula kanye netihlahla. Nomanje ingenatintfo letinganani njengaleyo yekubuka Lapho kuhlangana khona imifula lemibili, kukufanele kutsatsa luhambo lolufisha khona.

Translated by Phindile Malotana