Pula ya go Eng?

© Leonie Joubert
Pula ke marothodi a go hlatloga a meetse le melagare ya go feta 0.5 mm. Ge marothodi a le ma nnyane, ka tlwaelo e bitšwa e a rotha.
Dikelo tša pula di hlalošwa bjalo ka tše nnyane, tša magareng le pula ye kgolo go ya ka bokaakang bja pula bjo bo nago ka iri. Mohlala: pula ye nnyane 2.5 mm, pula ya magareng - 2.8 go ya go 7.6 mm le pula ye kgolo go feta 7.6 mm ka iri.
Go ya ka Tirelo ya Boso ya Aforika Borwa, 1 mm ya pula ka lekana le litara e tee ya meetse ka lefelong la 1 m x 1 m leo le se nago kgogolego, tsenelelo goba moyafalo.

Go Bopega ga Pula

Pula e tšweletšwa ke maru. Maru a bopega ge moya wa monola o hlatloga. Moya wa monola o tla oketšega, ka lebaka la dikgatelelo tša ka fasana di ya godimo ka lefaufaung, gomme wa tloga wa fola. Moya o o fodišitšwego o ba wa tlalelana ka moyameetse gomme ke fao phokafalo e bago gona. Phokafalo ke ge marotholodi a meetse a bopegile ka boemogodimong bja go tonya goba ka tikologong ya karolwana. Ka ge phokafalo e tšwela pele, bjalo marothodi a a meetse a gola go fihla a e ba boima go feta ka tshepetšong ya moya wa go ya godimo gomme a wele fase.

Maru

©Aircraft Owners and Pilots Association (AOPA)
Go ya ka dipogeo tša ona, maru a hlakantšhwa ka maemong a mabedi:
Maru a Stratiform ke sa go swana le lepai gomme a kupetša mafelo a magolo. Maru a Stratiform a bopega ge dillaga tša moya di gapeletšwa go hlatloga ka go iketla ka godimo ga dilete tše digolo, gantšhi di bopa dillaga. Ge e le gore llaga ye e lego ka godimo, ke ye kolobilego gomme go hlatloga go tšwela pele, maru a stratiform a ka tliša pula ye ntšhi goba lehlwa.
Maru a cumuliform, ao a le go nkgokolo goba a go swana l etleloupu ka tebelelego, ka tlwaelo a bopega go ya godimo. Tshepelo ye ya go ya godimo e ka hlola maru a kitlanego, a matelele, a cumulonimbus ao a tlišago matlakadibe.

Go Hlaolo Pula

©Bernard Dupont
Pula e hlaotšwe go ya ka mokgwa wa go bopega ga yona.

Pula ya go dikologa
Pula ya go dikologa e bopega ge moya wa monola wo borutho o hlatloga go tšwa boemogodimong bja lefase. Maru a Cumulonimbus goba cumulus a bopa pula ye e e nago ka sebopego sa matlakadibe.
Matlakadibe a amana le diphefo tše maatla, tša go tšubutla, pula ye maatla le dinako tše dingwe sefako. Ka mafelong a leganata, marothodi a meetse a go tšwa matlakadibeng a ka moyafala pele ge a fihla lefaseng.
Dipula tša go swana le tše gape di ba gona ka selemo ka mafelong a borutho moo go nago le kopanyo ya monola ka moyeng le borutho.

Pula ya orographic
Pula ya orographic e bopega ge diphefo tša monola di gapeletšega go hlatloga dithaba. Maru a nimbostratus a bopega le pula e ena ka lehlakoreng la phefo ya go ya godimo la thaba. Pula ke ye nnyane ka lehlakoreng la phefo ya goo ya fase la thaba. Lefelo le le hlaotšwe bjalo ka ‘moriti wa pula’.
Ka Karoo ye Nnyane, go bapa le Oudtshoorn, ke mohlala wo o šoro o mogolo wa pula ya moriti ka Aforika Borwa. Pula ye e nago ka lehlakoreng la phefo ya go ya godimo, ka lebopong, lehlakore la Dithaba tša Outeniqua e ka ba ka go feta 1 000 mm ka ngwaga, eupša ka bontšhi bja Karoo ya Nnyane, ka lehlakoreng la phefo ya go ya fase la thaba, e ka fase ga 200 mm.
Pula ya ka pele goba ya ledimo
Pula ya ka pele goba ledimo e hlotšwe ke ditshepedišo tša kgatelelo ya fase ye e dikologilego madimo. Se se diragala ge bokakang bja moya wo borutho, borutho, bo kopana le go tonya gomme ledimo le a tšwelela, le kgatelelo ya fase ka bogareng le kgatelelo ya godimo go e dikologa.
Moya wo borutho o gapeletšwa go hlatloga godimo ga moya wa go tonya wa go kitlana. Moya wo o hlatlogago ka bogareng o wa fola, o bope maru a nimbostratus le go iša ka lefelong la pula ye e lego kgolo kudu.

Translated by Lawrence Ndou