Ka Moo o Ka Tšeago Sephetho

© Marinda Louw

Go tloga ka moo temothuo e lego kgwebo gomme tšhelete le nako di lego kotsing, go tšea sephetho ga se ya swanela go kaonafatšwa goba go dirwa ka lepotla-potla. Balemirui ba swanetše go tšeala methopo ya polasa hlogong. Methopo e ka akaretša bašomi (mošomo), tšhelete, nako, go hwetšagala ga meetse le dinyakwa tša mmaraka. Methopo ye ka moka e swanetše go kopanywa ka maikemišetšo a molemirui - go dira poelo.
Maikemišetšo a mangwe a temothuo a ka raloka tema mo go tšeeng sephetho ka polaseng ke:
Oketša tšweletšo le dithekišo
Go fokotša ditshenyegelo
Efoga dikotsi le sekoloto
Go fihlelela maemo a bophelo a mabotse le go hlokomela lapa
Go netefatša gore polase e phologa mmung mo lebakengtelele

Tshepedišo ya GoTšea Sephetho

Tshepedišo ya go tšea sephetho polaseng (le, go bolela nnete, ka maemong a bophelo) e ka arolwa ka dikgatong tše tlhano.
Hlaola bothata
Go ka ba le bothata bja go swana le poelo ye e fokolago dibjalong tša gago, eupša ke eng seo e lego mothopo wa bothata? Na o šomiša peu ya boleng bjo bo fokolago? O bjala ka pela kudu gore dibjalwana di senye ke tšhwane? Mabu a gago a fokola kudu?
Bothata le bona bo ka ba sebaka sa go gola. Thoma ka go kgoboketša tshedimošo. Go fa mohlala, nyakišiša ka moo dipolaseng tša boagelani di šomago ka gona - na ba šomiša manyoro goba monontšha, ge ba bjala, ba nošetša bokae bjalo bjalo.
Nyakišiša ditharollo tše dingwe goba ditiro
Ka morago ga go hlaola mathata le methopo ya nnete ya mathata, ditharollo tše dingwe di swanetše go nyakišišwa. Na o ka fetola nako ya gago ya pšalo, oketša manyoro goba šomiša dibjalo tše bokaone? Se se swanetše go lekwa go bona seo e tla bago seabe – go bjala peleng goba go humiša mabu ka manyoro pele ga pšalo go ka feletša ka kgolong ye kaonafetšego, seo se ka feletšago ka koketšego ya poelo.
Kgetha tše dingwe tše kaone
Yeo ya tše dingwe di ka kgonago go kaonafatša tiragatšo ya polasa? Bapiša mehola le dipoelamorago tša ye nngwe le ye nngwe go ya ka tefo, ke bokaakang bja bašomi bjo bo tla nyakegago, nako le dikgonagalokotsi. Mohlala, manyoro a ka ba ka theko ye godimo go a reka le go sepetša eupša o na le dikgomo ka fao o ka dira a gago, eupša se se ka tšea sebaka se se telele.
Phethagatša sephetho
Ge o diriša mekgwa ye mengwe ye e kaone, e beye ka tirong. Methopo ye e nyakegago (mohlala, bašomi, nošetšo, monontšha) e swanetše go beakanywa, seo se rago gore tiro. Motšea sephetho o swanetše go amogela maikarabelo a go dira gore e diragale. Mohlala, thwala motho yo mongwe go kgobokanya mmutele le go thoma go dira manyoro, kgetha nako ya go dira manyoro le leano la bošomi bjo bo feletšego ka nako ya maleba.
Sekaseka poelo
Hlokomela kgatelopele go bona ge eba maikemišetšo a fihlelelwa. Go boloka direkoto ka polaseng go bohlokwa go sekaseka diphetogo le dikaonafatšo. Ngwala diphetogo ka moka tše di dirilwego le dipoelo tše di fihleletšwego. Mohlala, Ke manyoro a ma kae a dirišitšwego, seo se bego se le kumo ge go bapetšwa le dipoloto tše o sa dirišago manyoro?

Translated by Lawrence Ndou