• Home
• Products
• Farming
• Agriculture
• Wine
• Wine Grape Growing in South Africa
• Pruning

Go poma meterebe ka botlalo

Meterebe ke sebjalo sa go nama ka sebopego sa tlhago, yeo, ge e le gore ga se ya pomiwa, e tla ba le diterebe eupša dihlopha tše nnyane kudu. Ke go pomo ya moterebe wa nepagalo, di hwetša sebopego se nyakegago le boleng gammogo le puno le sehlopha se se golo.
Go poma ka go dira go šomiša sebjalo gore se be maatla. Ka tshepedišo ya go poma, karolo ya lehlogedi yeo e šetšego e na le diterebe e a tlošwa, gammogo le mahlogedi a sa nyakegego moterebeng bjalo ka dihlopha di bopegile fela ka lehlogedi la kota ya ngwaga mo mengwageng ye mebedi. Go poma go dirwa ka marega.
Nepokgolo ya go poma ke go hwetša le go hlokomela sebopego se se nyakegago ka go lebaka le letelele ka moo go kgonegago. Ka tsela ye, tšhepedišo ya thekgo ya dibjalo e šomišwa maleba. Sa bobedi, pomo ye e nepagetšego e kgonthiša gore boleng bjo bobotse bja dibjalo ke bjo bo abilwego.
Sebopego sa moterebe se se botse se bohlokwa ka lebaka la gore e nolofatša tšhomišo ya metšhene le tshepedišo ya thekgo ya dibjalo ye e maleba gomme ka fao tšhomišo ye botse ya seetša le moya. Dihlopha tša diterebe le tšona di phatlalatšwa ka go lekana. Godimo ga moo, koketšo ya monono wa lehlona e a hwetšwa gape go netefatša tekatekano ye botse magareng ga medu le kgolo ya mahlogedi.
Mokgwa wa go poma le botelele bja mohuta wa sebjalo sa tšweletš go tloga go jarata ya meterebe go ya go jarata ya meterebe, goba e ka fapana go tloga go molemi go ya go molemi go ya ka moo lefelong leo le maraka wa diterebe di swanetše go šomišwa.

Mekgwa ya pomo ya meterebe

Pomo ya thito ya thoko: mokgwa wa go poma moo mahlaka/mohuta wa sebjalo sa tšweletšo difokotšago go boela morago ka lehlona le tee goba a mabedi. Mokgwa wo o šomišwa kudu ka diterebeng tša beine. Lehlogedi le le kopana le le nago le mahlona a mabedi di bitšwago go pomalehlona la thoko. Mosego o dirwa ka godimo ga lehlona le ka fasana, e sego godimo go feta lehlona la bobedi.
Pomo ya boripabna-botelele: mokgwa wa go poma moo meterebe e pomwago go hwetša mehuta ya sebjalo sa tšweletšo sa boripana-botelele. Ka tlwaelo e šomišwa ka lenaneo la diterebe la tafole goba moo tšweletšo e phagamego ya sebjalo se se itšego se nyakega. E ka šomišwa gape go šomiša maatla a moterebe ka go ba le makala go mela ga mahlona ka moterebeng wo mong le wo mong.
Pomo ya Guyot: Ke go poma ga moterebe mohlakeng o mo tee goba a mabedi le mahlona a seswai le ye nngwe le ye nngwe ya lehlona la thoko motheong ka go mpshafaletša sehla se se latelago. Pomo ya Guyot ka tlwaelo e šomišwa mo go tonyago dinageng tša ka Yuropa moo balemi ba monono o fase ba go swana le Cabernet, Pinot Noir le Sauvignon Blanc. Maitemogelo a pomo a nyakega.
Pomo ya telele: Ke mokgwa wa pomo moo mehuta ya sebjalo ya tšweletšo e setše ka 12- 15 ya mahlona. E šomišwa kudu ya Sultana ya mehutahuta. Mohola wa pomo ye ke gore e kgonthiša poelo ye kaone ka go baleming ba ba ntšhi ba diterebe. Poelomorago ye kgolo ke gore mošomo wa diatla o montšhi wa nyakega.
Pomo semotšhene: e dirwa ka metšhene le mokgwa wa tlwaelo wo o šomišitšwego ka legare la thoko le la go kuketša. Gape go na le mehuta ye mengwe ya semetšhene ya go swana le kgatelelo ya godimo ya dikero tše di ka akgofišago tshepedišo ka go bonala.
Pomo lešokošokwane: e akaretša melawana ye e swanago le ya pomo ya lehlona la thoko goba pomo botelele, eupša mohlaka o segwa ka bomo go ya lehloneng la ka ntle. Go bohlokwa go swara bogare bja meterebe bo bulegile gomme ka molao kgwele ya maoto e swanetše go kgona go tsena ka go yona.

Magato a pomo

Kagelelo, ye gape e tsebjago bjalo ka pele ga pomo, ke ge karolo ya ka godimo ya mohlaka e segwa gomme ya gogwa go tšwa mathaleng. Kagelelo e dirwa ge tekano ya 50% ya matlakala a wetšego fase le mohlaka o dirlwe bjalo ka kota (go bonala letlalo la go swana le thito mohlakeng). Ditlabakelo tša pele ga pomo tshepedišo ya ka morago ga pomo e ka dirwa ka metšhene goba bašomi bas a tlhahliwago. Ge o šomiša mokgwa wo motelele wa pomo, kagelelo ga e nyakegago.
Pomo ya mathomo goba ya go hlweka ke ge mahlogedi ka moka a sa šomišwago bjalo ka mehuta ya dibjalo tša tšweletšo di tlošwa. Pomo tša mathomo e dirwa ge tekano ya 50% ya matlakala a wetšego fase le mohlaka o dirilwe bjalo ka kota.
Pruning ye e kopana goba pomo ya mafelelo ke kgato ya mafelelo ya pomo ge mahlogedi a segwa go boela morago ka bokaakang bjo bo nepagetšego bja mahlona.

Nako ya pomo

Nako ya pomo e bohlokwa. Ka tlwaelo, pomo e thoma ge diterebe ka moka di wišitše matlakala; ka tlwaelo ka Phupu. Molao oo re pomo ya ka pela e tšwetša pele kgolo, le ge e le gore pomo ya ka morago e godiša monono le go oketša tšweletšo. Nako ya pele ga go khukhuša ga lehlona e ka diegišwa ka dibeke tše pedi go ya go tše tharo le pomo ya ka morago e ka šomišwa mafelong a tšhwaane e diralago ka mehla. Pomo ya ka morago ka Phato e ka iša godimo nako ya pele ya go khukhuša ga mahlona.
Meterebe ye e maatla e ka pomiwa pele kudu, fela ka morago ga puno, le ge e le gore matlakala a sa mela. Se se dirwa go fokotša mabeelathoko a le go gona le go fokotša kgolo sehleng se se tlago. Ka balemi ba bangwe ba go swana le Hanepoot go a nyakega go dira pomo ye e hlwekilego ye kopana ka nako ye tee.

Go swara ga mesego

Ntlha ye e bohlokwa kudu go batšweletši ba bangwe, le bapomi ba boditšwe peleng mo go tlogela mesego:
Tše di phatlaletšego ka gare ga rei, moo ka morago e tlago go segwa diripana tše nnyane ke mosigi wa lešokošokwane go šoma bjalo.
Sega diripana tše nnyane le go fafaletšwa ka godimo ga berm. Berm ke malo mabung a thwii ka fase ga moterebe.
E lahletšwe ka reing ye nngwe le ye nngwe ya bobedi - gantšhi ka reinge e fao dibjalo tše di šireletšago mabu di sa bjalwego - go ba ka morago ga go segwa ke moripa lešokošokwane ka lebaka la khupetšo.

Dintho tša pomo

Dintho tšeo mahlogedi a segelwego di alafšwa morago ga pomo go kgahlanong le difankase. Go šoma taolo kgahlanong le fankase morago ga pomo go fapana kudu go tšwa go polasa go y ago polasa, eupša go bohlokwa kudu gore o se ke wa poma ka matšatšing a pula.
Mehlala ya taolo ya fankase:
Hlwekiša dikero mafelelong a rei ye nngwe le ye nngwe.
Gašetša tharollo ya difanki thwii dinthong ka morago ga pomo.
Tshaša sehlare sa go tswala mo dinthong tše kgolo go feta 50 sente.
Gašetša Trichoderma – ke tsela ye botse ya go šireletša dintho tša pomo thwii ka morago ga pomo.

Tlhokomelo ya dikere tša go poma

Go itokišetša sehla le go katološa bophelo moka bja sekere sa go poma ka mehla dira tše di latelago:
Hlwekiša magare a sekere sa go poma ka morago ga tšhomišo ye nngwe le ye nngwe ya leokodi sa sefahlego ka bjala goba haetrotšene peroxide. Dira hlwekišo ya go tsenela ga tee ka se bofolola sepekere koko se dikarolo mmogong le go hlwekiša karolong ye nngwe le ye nngwe.
Sepiring se swanetše go dula se nale kgotlelelo ye botse gomme se swanetše bewa se hlwekile ka go tlotšwa oli seetša.
Netefatša anvili e lotsitšwe ka tshwanelo.
Para ya dikere tše di beakanyego ka phošo di tla dira gore o lape le go senya sedirišwa.
Lotša magare. Go lotša ka lekakoreng go godiša botšweletši le go netefatša mesego ye hlwekileng. Magare a swanetše go hlwekišwa ka mehla nakong ya pomo.

Translated by Lawrence Ndou

• available in
• English
• Afrikaans
• isiXhosa
• isiZulu
• Sesotho
• Tshivenḓa
• Sepedi
• isiNdebele
• Xitsonga
• Setswana
• SiSwati