Ukutjalwa Kwamaderibe

© Johannes Mellet Wineland
Soak rootstocks in water for 24 hours before planting.

Imithi yamaderibe kuvamise bonyana itjlalwe ekupheleni kobusika ngenyanga kaVelabahlinze kanye nangoRhoboyi. Eendaweni lapho kuba nerhwaba elenzeka ngokukhamba kwesikhathi nofana ihlabathi ibakhona manzi khulu ngemva kwezulu lebusika, kufuze itjalwe ngokukhamba kwesikhathi. Nangabe kunekghonakalo, amapala neendrada zokusekela zingahlonywa kusesenesikhathi. Imitho le ibuthelelwa ukusuka ebatjalini ngesikhathi esithileko begodu kufuze ibekwe endaweni epholileko kanye nalapho kuthambileko ukwenzela ukuvikela ukoma kwayo. Ingabekwa ngaphasi kwesanda emanzi endaweni enomthunzi nofana endaweni yokubulungela epholileko.
Kuqakatheke khulu bonyana imithi le iphathwa ngokukhulu ukuyelela ngaphambi kobanyana itjalwe. Kusisenzo esihle khulu ukuthi ubeke umutjhana ngaphakathi kwamanzi isikhathi esingaba lilanga linye ukwenzela bonyana simunye amanzi ngokwaneleko ngaphambi kokutjalwa. Imihlobo yemitjhana eyindlala iyathathwa isiwe emesimini iyokutjalwa lokha eminye ibekwe endaweni yokubulungela ngaphasi kwalapho kumanzi khona nofana ngemanzini.
Nangabe imirabhu kanye namatlhurhelo made khulu, angaphungulwa kancani. Imigodi yokutjalelwa ngaphakathi kwayo ingalinganiswa ngobubanzi obuyi-30 x 30 cm wide begodu ubuncani be-30cm bokutjhingela kufuze kwenjiwe ehlabathini emanzi nengakaqini khulu. Nangabe kunesidingo, ihlabathi eqinileko ingapetwa ukwenzela ukuyilula ngeforogo ukwenzela ukukhuthaza imirabhu bonyana ikwazi ukungenelela. Ikhwalithi ehle yakhiwe ngokunotha okubizwa nge-humus-rich plant material ofana kungezelwelwa ngemgodini ukwenzela ukukhuphula ukunotha kwehlabathi begodu kuhlonywe ama-soils microbes.
Imitjhana kufuze utjalwe ngendlela yokuyisekela ebizwa nge-graft union okungaba yi-5cm ukusuka ngaphezu kwehlabathi begodu nemirabhu iqaliswe phasi beyihlukaniswe. Imirabhu akukafaneli iqale ndawonye – okubinzwa nge-J-roots. Ngemva kwalokhu, umgodi ekutjalelwa ngaohakathi kwawo kufuze kuzaliswe isiquntu sawo ngehlabathi engakaqini begodu kugadangelwe ngokuyelela, bese kugcinwe ngokugcwaliswe swi bese kubuye kugadangelwe ihlabathi leyo godu. Ngemva kokutjalwa kwemitjhana le, kufuze ithelelelwe kuhle ukwenzela bonyana ihlabathi ingambesa= imirabu kuhle.

Translated by Johannes Nkosinathi