Violet-backed Starling
Inyoni yeenthelo

© Robert Hofmeyr

Igama

Inyoni yeenthelo (Cinnyricinclus leucogaster)

Ukwakheka nokuvela kwayo

Zombili eduna nesikazi zineensiba zombala ofanako ngendlela ekhanya khudlwana begodu zinesilinganiso sobudisi esimagremu amasumi amane nahlanu. Incenye yomzimba ephasi keziduna, ukufaka hlangana isilevu, umphimbo kanye namaphiko zinombala ophephula okutjhugutjhugulukako. Kuthi ngaphasi emathunjini ibe nombala omhlophe twa. Umbalayo lo uhluka ukusuka embaleni omnyama ukuya kobukhobe okuqarheke ngombala obomvu, ngokuya ngomkhanyo okhona. Eduna inomlomo kanye nemilenze enzima, amehlo wona aneronjwana lombala osarulana eliyincenye yanga phandle yelihlo emagega nombala ozotho. Nokho esikazi yona ayinawo amasiba wombala otjhugutjhugulukako. Ukusuka epandla ukuya entanyeneni kanye nemahlangothini wehloko inombala ozotho oqarheke ngamacatjhazana amnyama ekabeni yamasiba. Iinsiba eziyimbesileko, inyonga, iimpiko kanye nomsila wesikazi zinombala ozotho okumnyama kanye nencenye yesiphetho esimthuthu. Iinsiba zangaphasi kwamaphiko zinombala ozotho okutshehla. Ingaphasi lesikazi linombala omhlophe oqarheke ngamacatjhazana amnyama phakathi begodu amacatjhazana abonakala abanzi khudlwana esifubeni. Imilenze nomlomo wesikazi zinzima, amehlo aneronjwana langaphandle lombala osarulana kanye neliphakathi elizotho.

Ukudlala

Inyoni yombala omuhle lo iphila ngokudla iinthelo. Idla neenunwana evamise ukuzithola emagatjeni wemithi nofana ezibamba nayiphaphako, kanye neentinjani.

Ukubeklelisana nokuhlangana neduna

Zimhlobo ophila ngambili kanye nangayinye. Ukubekelisana kwazo kuphakathi kwenyanga kaSewula ukuya kuTjhirhweni enarheni ye-Zimbabwe kanye neSewula Afrika, kuthi e-Botswana kube phakathi kwenyanga kaSewula noMhlolanja. Zombili eduna nesikazi zithutha amakari ahlaza satjani nokhunye naziyokwakha isidleke. Iindleke zazo zivamise ukwakhiwa ngaphakathi kwemigodi yemithi, evamise ukuphakama ngamamitha amabili ukuya kasithandathu ukusukaphasi ehlabathini. Kesinye isikhathi zakha iindleke phakathi kembobo zemapala wedrada. Zisebenzisa ubulongwe nofana umsuqwazo esithomeni sesidleke, ungasetjenziswa njenyendlela yokuphungula ukutjhinga kwemigodi emikhulu. Zibekela amaqanda amabili ukuya kamane. Wona anombala omthuthu okuhlaza sasibhakabhaka kanye namacatjhazana wombala obomvu okuqarheke ngombala ozotho ukuyela esiphethweni sawo esibanzi. Ukufukamela kwenziwa ngesikazi kwaphela amalanga alisumi nambili ukuya kalisumi nane kwaphela.

Ukuziphatha kwayo

Zijayeleke ngokutholakala ngemihlambi emincani, kesinye isikhathi ngokuya ngokobulili bazo. Azikavami khulu ukwakha indawo eyodwa yokuhlangana nofana indawo eyodwa yokulala. Zivamise ukutholakala ngambili nofana ngemindenazo ngesikhathi sokukhulisa nokubekelisana. Ziqeda isikhathi esincani khulu phasi ehlabathini ukudlula zomhlobo wekhabo.

Indawo yokuhlala

Zizwana nokohlala emahlathini womhlobo we-savanna kanye nemahlathini amagega nemilambo. Zinjalo nje zilandelela imithi yeenthelo ngapho ingakhona.

Lapho zitholakala khona

Iinyonezi zitholakala enarheni ye-Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambique kanye neSewula Afrika.