Krantz Aloe
Izambana

© Roger de la Harpe

Igama

Izambana (Krantz Aloe)

Igama lesi-Latin

Aloe arborescens

Ihlathululo

Umhlobo lo wethuthummbo olizambana i-Aloe arborescens limhlobo oneziqu ezinengi kanye namakari adege, wombala osarulana okuvangeke ngohlaza satjani. Amakari la avame ukuba nencenye yesiphetho esinamazinywana abukhali begodu anamanzana wejuzi yombala osarulana. Amanzana la ayijuzi begade asetjenziselwa ukulapha amalwelwe wamathuthu isikhathi esimasentjhuri amanengi esadlulako. Amakarila abulunga amanzi ukwenzela bonyana ithuthumbeli likwazi ukujamelana nesomiso.
Kuvame ukumila linye ukuya kamane wemihlobo emine wombala obomvu avela ukusuka ngenyanga kaMrhayili ukuyela kuVelabahlinze. Amathutumbo la athwala sisiqu esikhulu begodu avame ukuba sisakhiwo setjhubhu. Amathuthumbo amanengi wamazambane amhlobo wesimilo sokudla esiqakathekileko eenyonini ezibizwa i-sunbirds ezivame ukuvakatjhela amathuthumbo ngokuzumana namanzanawo begodu ngobunjalo ziyawanothisa bekayatjaleka.

Indawalo Yemvelo

Njengombana negama lawo litshwaya nje bonyana yi-Krantz Aloe (Lizamba) likhula khulu emaphandlhukweni kanye nahlangana namatje – kodwana liyatholakala eendaweni zehlathi eliminyeneko. Lihlangana nomhlobo wamazambana atholakala eligwini kanye neentabeni begodu lisabalele ngobubanzi iSewula Afrika yoke ukuyela e-Mozambique, Zimbabwe kanye ne-Malawi.

Ibuthelelolwazi Ngomangwalo

Ijuzi yezambaneli ebabako begade isetjenziswa mhlobo othileko wabantu ukulapha imihlobohlobo yamalwelwe kwaphela, kodwana eminyakeni elisumi edlulileko etjhingalanga isihlahla seenarha zetjhingalanga sathola ukulapha kwesimilo esilizamabane. Amandla wokulapha kwezambaneli avela ngaphambili ngemva kokuthuthumba kwama-atomic bombs we-WWII, lapho abongazimbi abatjhako balatjhwa ngezambaneni.