Imihlobo YaMadlelo We-Legumes

© Gary D Robson

Ama-legumes ahlukaniswe abazingaba ezimbili, atjalwa nakufuthumeleko ehlobo nalayo atjalwa ebusika, okuya ngokobana skhathi siphi ngonyaka. Ukukhetha amadlelo amahle wentjalo afanelana nobujamo bezulu beplasini, amanzi kanye nomhlobo wehlabathi kuqakathekile. Ukusetjenziswa kwama-legume kufanele kuqatjangwe nakho lokha nawutjala amadlelo azokusetjenziselwa amadlelo, ihoyi nanyana i-silage?

Amadlelo Wama-Legumes eSewula Africa

Njengesitjalo sesikhathi esifuthumeleko sekhwalithi ephezulu, i-soyabean nanyana i-cowpea ingasetjenziswa lula emadlelweni wehlobo. I-cowpea imumethe amaprotheyini ayi-14 - 24%, okuya ngokobana isesigabeni esikuphi sokukhula.

I-lucerne sitjalo esitjalwa lokha nakupholileko ehlobo yoke begodu sinamaprotheyini amaphesenti ayi-16 -18%. Amadlelo we-lucerne atjalelwa ukusetjenzielwa ukukhiqiza ihoyi nanyana atjalwa njengamadlelo endaweni eyomileko kwezinye iincenye zeSewula Africa.

Amax-legume athandelwa amadlelo ngatjalwa qobe nyaka ekumhlobo we-Medicago kanye ne-clover ezitjalwa esifundeni se-Western Cape kanye ne-clover emhlophe nebomvu lokha nayithelelelwwa khulu.

Ukutlhogonyelwa Kwamadlelo We-Legumes

©Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO)

Amadlelo we-legume atlhoga ukutlhogonyelwa. Ukulungisa ifuyo emnyakeni wokuthoma ngemva konyaka wokuthoma uzitjalile ukuphungula kobana ifuyo ingadli khulu amadlelo kuze amadlelo athome ukumila imbewu ngokobana zidle emadlelweni kancani kabili nanyana kathathu ekuthomeni kwehlobo nanyana ngesiruthwana.

I-‘Pasture bloat’ efuyweni ibangwa kilokha i-forage imumethe i-50% yama-legumes, khulukhulu i-clover emhlophe kanye ne-lucerne nanyana lokha ifuyo nayidla emadlelweni ahlaza. I-Berseem clover ayibangi ukuqurhelana. Ingezelela ukudliwa kwe-dry matter begodu isabalalisa kobana ifuyo ingaqurhelani.

Amadlelo we-legume akhipha umkhiqizo omnengi ngemva kweminyaka eyi-3 - 5 ngemva kwalokho umkhiqizo uyaphela nasele iintjalo ze-nitrogen esehlabathini ingasekho. Ukuvundiswa kwehlabathi kunganciphisa ukurhurhuleka kwehlabathi. I-Phosphate, potassium kanye ne-pH eqakathekileko kuma-legume.

Tjheja: Ilwazeli lenzelwe ukufundisa kanye nomqopho welwazi kwaphela begodu akukafaneli kobana lisetjenziselwe ukutjala, ukondla nanyana njengesiyeleliso. Ukuthola ilwazi elingezeleleko lokupha ifuyo yakho ukudla nanyana lokutjala emadlelweni thinta i-technician yenlwane nanyana abantu abasabalalisa imbewu.

Translated by Busisiwe Prudance Skhosana