Iinthoro Zebusika eSewula Afrika

©Glenneis Kriel

Iinthoro eziqakathekileko ezitjalwa ebusika yikoroyi, i-canola kunye nebhali, inengi lazo likhiqizwa eendaweni ezina izulu lebusika okuyindawo ye-Western Cape. Ukukhiqiza esifendeni lesi kwenzeka endaweni ye-Southern Cape kunye ne-Swartland lapho ikoroyi kungiyo eletha imali esikhathini esinengi.

Ngonobangela wokungabi nemihlobohlobo eminengi yeentjalo engatjhintjhana nokutjalwa kwekoroyi, abalimi bafuya ifuyo efana nezimvu nofana iinkomo ukungezelela ekudleni okudliwa ziinlwane okutjalwa ngokutjhintjhatjhintja indawo ekutjalwa kiyo okufana ne-lucerne, iinhlahla kunye nama-lupines. 

Ikoroyi

©Glenneis Kriel

ISewula Afrika ithenga umthamo omunengi khulu wekoroyi kwamanye amazwe ukwenzela bona izokungezelela emkhiqizweni omncani okhiqizwa enarheni. Indawo ebekukhiqizwa kiyo ikoroyi yehle khulu eminyakakeni edlulileko, ngonobangela wenzuzo ebogabogako namazinga aphezulu weengozi ezihlobane nokukhiqiza, bese umthamo okhiqizwa qobe hekthara ukhulile ngonobangela wokusebenzisa amahlelo wezelimo ancono nasebenza kuhle.

Ikoroyi ikhiqizwa eSewula Afrika yoke, umhlobo wekoroyi oyi-albeit ukhiqizwa ngomthamo omncani khulu kwezinye iimfunda, eendaweni ezomileko nofana ezimanzi.

Iindawo ezina izulu lehlobo zesifundeni se-Free State bezithathwa njengeendawo ezikhipha umkhiqizo omunengi khulu enarheni kodwana kwanjesi umkhiqizo wazo sewehle khulu eminyakeni elitjhumi edlulileko njengombana abalimi besifundenesi sebakhetha ukutjala iintjalo ezinekghono lokuletha iinzuzo enengi neneengozi eziphasi ezihlobane nokukhiqiza.

Ngonobangela wokutlhogeka kwezinye iindlela ezingasetjenziswa ukukhiqiza, e-Western Cape eendaweni ezinala izulu lebusika ezifaka hlangana i-Swartland ne-Southern Cape ngizo esele zikhamba phambili ezikhiqiza isiqunto somkhiqizo woke okhiqizwa eSewula Afrika. Ikoroyi esifundeni lesi ikhiqizwa eendaweni ezomileko.

I-Canola

©Glenneis Kriel

Umkhiqizo we-canola usitjalo sebusika ngalokho esikhathini esinengi ukhiqizwa eendaweni ezina izulu lebusika e-Western Cape. Minengi imilingo elingwako ukuthola ezinye iindawo ekungakhiqizwa kizo isitjalo lesi ngonobangela wokukhula kwesidingo samafutha we-canola.

Umkhiqizo bewenza inzuzo encani ukudlula umkhiqizo wekoroyi, abalimi bebayitjala ngonobangela wokobana sisitjalo esivumela ukutjhintjhatjhintjha indawo etjalwa kiso. Ikghelebha ekuqedeni amalwelwe ahlala aqubuka ahlobaniswa nokukhiqiza ikoroyi begodu ivumele abalimi batjhintjhatjhintjhe ama-herbicides ukulawula kuhle ikhula. Iindlela eziphuqukileko zokusebenza zikhuphule iinzuzo etholwako ekuthengiseni i-canola, ekwenza boa sifaneleke ukutjalwa.

Ibhali

©Glenneis Kriel

Ibhali eSewula Afrika itjalwa ngomqhopho wokwenza utjwala njengombana lokha nayisetjenziswa njengokudla kweenlwane ingalethi inzuzo. Ibhali enengi ithengiselwa i-brewery ekulu i-AB InBev. Umikhiqizo omncani ungathengiselwa ama-breweries amancani, begodu lokhu akwenzi umqondo naziza ekurhwebeni.

Ibhali itjalwa endaweni emanzi e-Northern Cape neendaweni ezomileko e-Southern Cape. Ukuba khona kwemihlobohlobo emitjha kurholele ekutheni umkhiqizo ukhule endaweni ye-Swartland ese-Western Cape.

Translated by Busisiwe Prudance Skhosana